Blog | A lume maino

Unha ventá con reixas

Concentración en Almería tralo asasinato do pequeno Gabriel. CARLOS BARBA (EFE)
photo_camera Concentración en Almería tralo asasinato do pequeno Gabriel. CARLOS BARBA (EFE)

ANXO, QUE non se chama Anxo, colaborou durante algún tempo nun penal deste país. Impartía, canda outros voluntarios coma el, distintos obradoiros nos que ofrecía ós reclusos do módulo de reinserción información útil para o momento de saír á rúa. Fiel defensor da arte como ferramenta para construír persoas, engadía algunhas actividades da súa colleita ó programa, e regaláballas ós seus alumnos e alumnas en forma de cadro, de ópera ou de poesía. E eles devolvíanlle o agasallo coa súa entrega a aquelas clases.

A primeira vez que se adentrou naquela prisión e sentiu o golpe seco das portas aceiradas que selaban os gardas ás súas costas, unha mestura de ilusión e anguria se lle agarrou do peito. Sentiu vertixe ó son da chave xirando na pechadura, que clausuraba a súa liberdade alomenos durante unha hora e encadraba a súa realidade nunha ventá con reixas desde a que o horizonte se albiscaba demasiado lonxe.

Durante anos devecera porque a súa vocación docente traspasara aqueles muros de pedra e arames, coa clara convicción de que a función dos centros penitenciarios non pode ser acantoar persoas, senón todo o contrario, recuperalas. Sabía que estaba vixiado en todo momento, protexido, e chegou a aceptar para si mesmo que aquela era unha aula calquera, perdida, iso si, nalgún páramo inhóspito, ó final dunha estrada longa e baleira, solitaria, con rapaces e rapazas que, nos máis dos casos, nunca antes tiveran unha oportunidade, malia que iso non xustificase que un día decidiran camiñar á marxe da lei.

Durante algúns anos, Anxo repetiu unha vez ó mes aquel percorrido polos camiños custodiados dun vello cárcere, esquecido do cotián. Arrodeado de homes e mulleres que estaban a cumprir condena e que atesouraban consellos para deixar atrás esa etapa da súa vida sen liberdade e volver empezar.

Nunca quixo saber cal fora o delito que as persoas da súa aula cometeran. Non pensaba xulgalas. Xa estaban xulgadas. Firme defensor da reinserción, erguía a súa dedicación sobre o respecto mutuo e a feliz idea de facer o mellor traballo posible. "Agora ben, que non se entenda que vale todo", subliña. "O recluso ten que querer reinsertarse na sociedade, con todo o que iso implica", engade.

Tempo despois daquela experiencia, este voluntario non oculta a satisfacción que sentía tralas clases, cando cruzaba de novo o limiar do penal e enchía os pulmóns de aire fresco que corría libre, mentres volvía para a casa logo de deixar unha pequena semente de esperanza entre os apuntes.

Nun día como hoxe é complicado poñerse na pel de Anxo. Nun día tan tráxico no que as nais temos que explicarlles ós nosos nenos que hai un peixiño no ceo do que todo o mundo fala e polo que todo o mundo chora; unha nai xenerosa co corazón esnaquizado disposta a frear a xenreira social ateigando as redes de mensaxes de amor. Nun día no que resulta inevitable preguntarse como lle contas a unha clase de cativos de oito anos que o seu compañeiro foi asasinado, e no que sabes que pola noite virán os fillos á nosa cama para escorrentar entre apertas os seus pesadelos e a eses monstros que crían agochados dentro do armario ou na máis profunda escuridade.

Non cómpre tomar decisións coas emocións fervendo no corazón e a carraxe clamando xustiza desde as vísceras. Sabémolo. Que hai que arrefriar o impacto, afastar o morbo e pensar na sociedade que queremos construír de cara ó futuro e logo dotala das ferramentas necesarias para conseguilo. Por iso hoxe tamén é moi necesario pararse a escoitar a historia de Anxo, e coma el, traspasar os muros e encher as aulas, con e sen reixas, de arte e esperanza.

Comentarios