Despregar políticas proactivas para xerar emprego, captar capital e promover a actividade económica na súa contorna son algunhas das receitas que o Eixo Atlántico estende aos concellos de Galicia e o norte de Portugal e que derivan do Informe Socioeconómico 2022 co que o expresidente da Xunta e catedrático da UDC, Fernando González Laxe, o economista luso Arlindo Cunha e o profesor Adriano Fidalgo radiografiaron a eurorrexión. A presidenta do Eixo Atlántico e alcaldesa de Lugo, Lara Méndez, e o secretario xeral, Xoán Vázquez Mao, encabezaron este xoves a presentación na sede do Club Financeiro de Santiago da segunda edición do estudo, que se encargou de debullar González Laxe, pondo o acento nos "paralelismos e as diferenzas" entre ambos os territorios.
Entre as debilidades comúns figuran o feito de que, a pesar de sumar unha extensión próxima aos 51.000 quilómetros cadrados –máis que Dinamarca, Suecia ou Suíza–, a eurorrexión concentra só 6,3 millóns de habitantes. A isto súmase que a riqueza por persoa é inferior á media nacional a ambos os dous lados da Raia, pois en Galicia o PIB per cápita equivale ao 85% da referencia española e, no país veciño, ao 87%. E con dous problemas engadidos: a converxencia "freouse" e os notables "contrastes internos" de cada territorio , como avisou o exmandatario autonómico. Así, as provincias atlánticas xeran o 78% da riqueza, copan o 72% da poboación, o 72% do emprego e o 75% da oferta turística galega, un esquema que se repite no norte do país veciño. Entre tanto, o PIB por habitante de Lugo equivale ao 98,9% da media galega e Ourense é a máis atrasada (88,8%).
Outro punto en común na eurorrexión é que ambas as áreas creceron "moito máis" en 2022 que as economías das grandes potencias europeas, aínda que sen chegar ao nivel medio de España e Portugal. Partidario de espremer todo o potencial do comercio exterior, que é unha das fortalezas, González Laxe advertiu que hai que aumentar a produtividade, incrementar o tamaño das empresas, incorporar tecnoloxía e mellorar a capacidade de xestión dos empresarios. Tamén chamou a impulsar o emprendemento nos plans de estudo das universidades, ás que, ademais, toca liquidar o "desaxuste entre o que piden as empresas e o que se ensina".
Galicia "deixou de ser un país de emigración para ser un país de inmigración", constata González Laxe
En materia laboral, tanto o mercado do país veciño como o galego arrastran taxas de actividade inferiores á media nacional, froito da baixa natalidade e do envellecemento. Unha crise demográfica que leva a que sete de cada dez concellos teñan menos de 10.000 habitantes e a que só A Coruña, Vigo e Ourense superen os 100.000, unha cota que no norte de Portugal baten dez concellos, "irradiando" dinamismo á súa área de influencia. Cun índice de fecundidade de 1,01 nenos por muller –moi lonxe dos 2,1 que España necesita para garantir o remplazo xeracional–, González Laxe constatou que Galicia "deixou de ser un país de emigración para ser un país de inmigración", aínda que o norte de Portugal ten maior atractivo.
E coa reforma do financiamento a debate polas negociacións do PSOE e Sumar para formar goberno, o socialista chamou a non perder de vista que unha parte da economía galega "está subsidiada", pois en 107 concellos, un terzo do total, o principal foco de renda son as prestacións sociais.
Para o tecido produtivo, o desafío é gañar tamaño, sobre todo en Galicia, e incorporar tecnoloxía, un campo no que a comunidade está "moi, moi, moi mal", en palabras do exmandatario. E é que o investimento galego en I+D rolda o 1,1% do PIB, por baixo da media estatal e do nivel de Noruega ou Suecia, que superan o 3,5%. Neste campo, o norte de Portugal tamén leva a dianteira.
No que Galicia si "gana" aos&seus nbsp;veciños lusos é en turismo, aínda que queda por facer para captar viaxeiros internacionais, que representan só unha cuarta parte do fluxo, e a estancia media, de 2 noites segue sendo reducida. Neste caso, Laxe bota en falta "unha imaxe de marca, un logotipo" –máis aló do Xacobeo, que ve ligado a motivacións relixiosas– que confira "unha reputación importante e gran capacidade de arrastre".
O PESO DO LOCAL. Mentres Vázquez Mao destacou a relevancia do informe para que as administracións poidan "tomar decisións con datos rigorosos", Lara Méndez, a presidenta do Eixo Atlántico –do que forman parte 41 municipios– incidiu en que "ou global transformar dende ou local". Como exemplo de proactividad, mencionou o fondo de capital risco Lugo Transforma, impulsado polo concello e que "asinou seis operacións", todas con base tecnolóxica. Convencida de que "ou tecido empresarial é ou que ten capacidade para xerar riqueza e emprego", Méndez incidiu en que as administracións deben facilitar as ferramentas para fortalecer o tecido económico e reverter o inverno demográfico.
Lara Méndez, sobre o Corredor Atlántico ferroviario: "As comunicacións son clave para ser competitivos"
á espera de que o comisionado para o Corredor Atlántico ferroviario presente o plan director dunha infraestrutura que conectará 11 comunidades e dará saída cara a Portugal e Francia a mercancías e persoas, Lara Méndez recalcou que "as comunicacións físicas son necesarias para facer vos territorios competitivos".
A presidenta do Eixo Atlántico mostrouse confiada no compromiso asumido polo Ministerio de Transportes de incluír no corredor a conexión Ferrol-A Coruña-Lugo. "Esperamos que sexa realidade e materialícese", sinalou Méndez, que recordou que hai anos que se libra "esta batalla" e que incluso se pediu á Xunta que exercese de interlocutora. Entre os avances, mencionou a licitación do saída sur de Vigo e as obras de electrificación e de modificación de ancho de vía entre Lugo e Ourense e Vigo e Santiago. En canto á variante dos Peares, a alcaldesa sinalou que todo depende do estudo de impacto ambiental, supeditado á condición de BIC da Ribeira Sacra.
O secretario xeral do Eixo Atlántico afeou á Xunta non mover unha pluma dende Fraga" polo porto seco de Monforte. "Hai que diferenciar as realidades do que son as intencións", manifestou Vázquez Mao, que puxo en valor os avances realizados desde Lisboa para a conexión con Galicia e lamentou "descoñecer" a estratexia do Corredor Atlántico.
