As grandes infraestruturas e as eleccións maridan ben, polo que a colleita que nos espera en 2019 xa apunta a unha cualificación de excelente. Logo de dous anos de atípicas vacacións sen acudir ás urnas, os galegos poden enfrontarse a partir de maio a un esgotador maratón electoral que sen dúbida marcará a axenda política. E da man chegarán as placas de bronce, os cortes de cinta e os pousados fotográficos. Pero entre todos eles hai un especialmente relevante para Galicia: o proxecto da alta velocidade ferroviaria.
Os principais líderes políticos a ambos os dous lados de Padornelo empeñaron a súa palabra en que a Ave entraría na comunidade, aínda que fose en fase de probas, no terceiro trimestre de 2019, polo que o novo ano converterase no xuíz definitivo dos nosos xestores. Poderá certificar as realidades e acertos do Ministerio de Fomento e a Xunta ou, por contra, desenmascarar as súas mentiras.
Na montaña ourensá lóitase estes días contrarreloxo, contra a orografía e contra o clima para que plataformas, travesas, túneles, viadutos e raíles estean o tempo e forma.
O primeiro ensaio xeral será, presumiblemente, en abril, cando, aproveitando a campaña das municipais, Fomento inaugure de forma oficial o tramo Zamora- Pedralba, o que deixará os trens ás portas de Galicia e acurtará a viaxe entre as principais cidades galegas e Madrid en ao redor de 50 minutos.
Pero a partir de aí todo son incógnitas. O apertado dos prazos provoca que calquera imprevisto ou cambio de guión acabe en incumpimiento, o enésimo desde que aquel 2 de maio de 1988 o entón ministro de Transportes e Comunicacións, Abel Caballero, prometese durante unha visita a Vigo que Galicia tería alta velocidade ferroviaria en 1993. Desde entón ata hoxe as promesas incumpridas foron reiteradas. Tantas, que os galegos non están xa para máis escusas.
A alta velocidade xenuína, en ancho internacional e non ibérico, debería chegar de Chamartín a Compostela en 2021
Por iso, aínda que uns e outros se empeñen en garantir que a alta velocidade galega está blindada política e presupuestariamente, nun clima político tan inestable e cunha nova recesión chamando ás portas, xorden dúbidas.Os efectos nocivos da improvisación sobre as grandes obras xa se puideron comprobar o ano que España estivo en funcións polo bloqueo ao Goberno de Rajoy. ¿Está hoxe a Ave galego libre duns danos colaterais así? Non.
Por iso é polo que 2019 sexa tan importante e por iso é polo que a entrada da Ave en prazo, aínda que sexa en probas, teña un importante valor simbólico para esa Galicia periférica. é o principio do fin dun illamento histórico.
Aínda que coa crise as políticas sociais pasaron a ocupar o lugar do formigón, as grandes infraestruturas seguen tendo unha repercusión importante en nbsp;as&urnas. As obras faraónicas e as grandes decisións ao redor da Ave, portos, aeroportos ou a propia AP-9, que tamén afronta un 2019 histórico co seu posible —pero nin moito menos seguro— traspaso, dan e quitan votos. E os políticos sábeno.
Por iso é importante que mentres a alta velocidade afronta o seu último esforzo para entrar en Galicia, a Xunta sente con Fomento, os concellos e os empresarios para deseñar o mapa de conectividad do próximo século. Porque de pouco serve que un dos modernísimos trens Avril de ancho variable de Renfe —na imaxe— chegue nun amén de Madrid a Ourense se desde a cidade das Burgas enlácelos ao resto de urbes seguen eternizados.
O ano 2019 será, polo tanto, especialmente importante para esta Galicia á fronte da que Feijóo cumprirá unha década o 1 de marzo
Hai proxectos sobre o papel, como o de mellorar a liña a Lugo ou a conexión a Vigo por Cerdedo, pero van moito máis lentos do que cabería esperar a estas alturas. é certo que o obsoleto ancho de vía ibérico da rede galega complícao todo, pero non pode ser unha escusa para que cando nuns meses a Ave estea a chamar ás portas de Galicia, os principais portos e aeroportos sigan sen tren nin lanzadeiras, en Angrois e o eixo atlántico aínda non se active o ERTMS ou Ferrol non teña máis alternativa ferroviaria que as máquinas diésel, un combustible que tanto se cuestiona na estrada pero que ninguén parece querer substituír nos trens ou os barcos.
Co actual mapa ferroviario na man, a única liña que saca un aprobado é a de Ourense a Santiago que, pese ao borrón no seu historial tras o accidente en A Grandeira, si está adaptada aos novos tempos. é máis, co empeño que está a mostrar a Xunta de Alberto Núñez Feijóo en nbsp;o&Xacobeo 2021, é incomprensible que aínda non solicite a prolongación da chamado Ave auténtico desde Ourense capital galega, o que evitaría o cambio de ancho no tren e, consecuentemente, a perda de prestacións. A alta velocidade xenuína, en ancho internacional e non ibérico, debería chegar de Chamartín a Compostela en 2021. é unha operación sinxela no técnico e barata no económico, comparada coas mareantes cifras ás que nos ten afeito a Ave.
O ano 2019 será, polo tanto, especialmente importante para esta Galicia á fronte da que Feijóo cumprirá unha década o 1 de marzo. Hai garantidas polo menos dúas citas electorais, a oposición reestruturarase coa máis que probable ruptura ou refundación de En Marea e a entrada de Gonzalo Caballero no Parlamento, a AP-9 pode ser ao fin galega, habra un novo plan forestal 20 anos despois, grandes proxectos para o rural e un novo escenario económico tras o Brexit.
Pero, sobre todo, Galicia poderá dicir por primeira vez na súa historia que ten Ave. E polas novas vías entrarán do resto de España miles de turistas cos seus euros, novas oportunidades de negocio, ideas e siglas renovadas para o taboleiro político e —¡oxalá!— habitantes para paliar a crise demográfica, que neste momento é o único que aquí vai a alta velocidade.
