O Xulgado de Instrución número tres de Santiago de Compostela pechou a investigación do accidente do tren Alvia, ocorrido o 24 de xullo de 2013, e acordou que a causa siga aberta contra o maquinista e o exdirector de Seguridade na Circulación de Adif.
O xuíz instrutor, Andrés Lago Rubio, sitúa como investigados ao entón director de Adif, cando se puxo en marcha a liña Ourense-Santiago, Andrés Cortabitarte, e ao maquinista, Francisco José Garzón Amo, por se fosen responsables de 80 delitos de homicidio por imprudencia grave profesional e outros 144 de lesións. Salvo estas dúas excepcións, arquivou a causa respecto dos outros cinco investigados.
O auto emitido este luns e do que informa o Tribunal Superior de Xustiza de Galicia acorda, xa que logo, o sobresemento provisional do caso contra o exdirector de Seguridade na Circulación de Renfe Antonio Lanchares; e o xerente da área de Seguridade na Circulación do noroeste de Adif, Fernando Rebón.
Tamén quedan fóra os tres técnicos de Ineco, a empresa pública encargada de avaliar a seguridade do mencionado trazado. "Da ratificación dos peritos pódese inferir que, ademais da imprudencia grave do maquinista, hai indicios para supor que, polo menos por parte de Adif, non se fixo todo o posible para mitigar o risco que finalmente desembocou no resultado producido", concluíu o maxistrado no seu auto.
Deste xeito, o xuíz instrutor decidiu concluír a fase de instrución situando como investigados ao maquinista, autor da citada "imprudencia grave", e a Andrés Cortabitarte, quen "a instancias de Renfe autorizou a desconexión do sistema ERTMS sen realizar previamente unha avaliación do risco que presentaba ese acto".
Ante esta circunstancia, e aínda que sinalou que se pode discrepar sobre as medidas que se podían adoptar de terse feito unha avaliación do risco", o maxistrado concluíu que non se pode discutir que a curva representaba un risco en si mesma". "Ese risco foi detectado pola UTE Lavos e por Ineco e así se lle comunicou a Adif", explicou o xuíz instrutor no seu auto, no que denunciou que Adif "non fixo nada para avaliar e reducir o risco", de modo que "todos cumpriron co seu deber, excepto quen, en última instancia, tiñan a capacidade de decidir como xestionar o risco de descarrilamento".
O maxistrado sinalou a Cortabitarte como o responsable final de que "non existise un procedemento de avaliación de riscos respectuoso coas esixencias da normativa aplicable", xa que entende que dito procedemento debería terse aplicado "durante todo o ciclo de vida dun proxecto", o que inclúe "cando este experimenta algún cambio significativo".
Ditos cambios producíronse en dúas ocasións: cando se modificou o proxecto para deixar sen ERTMS os oito quilómetros da liña Ourense-Santiago anteriores á estación da capital galega e cando se decidiu desconectar o sistema ERTMS do propio Alvia, deixando activo o ASFA Dixital.
Deste xeito, o xuíz instrutor situou como responsables paralelos a Cortabitarte e ao maquinista, o único investigado no anterior proceso de instrución do caso.
"As dilixencias practicadas permiten concluír que a causa directa, inmediata e que desencadeou o desgraciado accidente foi o exceso de velocidade derivado dunha condución neglixente", sinalou Lago Rubio, quen recordou que o tren descarrilou a 179 quilómetros por hora nunha zona onde a velocidade máxima permitida era de 80.
O xuíz titular do Xulgado de Instrución número tres de Santiago deu por finalizada a instrución, polo que agora as partes teñen a oportunidade de recorrer o auto, elaborar os seus escritos de acusación ou solicitar dilixencias complementarias nun prazo de dez días.
O sinistro produciuse o mércores 24 de xullo de 2013, véspera do Día de Galicia e en plenas festas do Apóstolo Santiago, cando un tren Alvia que viaxaba de Madrid a Ferrol descarrilou na curva A Grandeira de Angrois, a uns tres quilómetros da estación de Santiago de Compostela, e deixou 80 mortos e 144 feridos.
