De todo o que logrou ao longo de case un século (foi aviador, médico, personaxe crave na reconciliación alemá...), ¿de que se sente máis orgulloso?
Eu síntome orgulloso de servir a Galicia, aínda que nunca quixen participar en política. Cando me ofreceu o señor Meilán [refírese ao profesor José Luís Meilán Gil] ir a Madrid, ao Senado creo que era, díxenlle que sentía moito. Para min servir á miña terra era unha honra, pero eu non podía deixar a clínica, que era a miña vida e o diñeiro para a miña familia. Ir a Madrid e volver... ¿quen atendería A Rosaleda? Por aquel entón era un chaleciño pequeno. Pero creo que a política é o máis nobre que podes facer. Servir aos demais.
Vostede loitou por Galicia e o seu idioma nun momento complexo como a Transición tomando como exemplo ese espírito galeguista de intelectuais como Ramón Piñeiro.
Pois si. Unha noite, nunha das ceas que tiñamos o grupo galeguista de Galaxia, escoitei que don Ramón Otero Pedrayo falaba dun pobo da zona de Cornualles no que morría unha vella e con ela morría unha cultura, porque ninguén sabía esa lingua non sendo ela. E eu pensei: se algún día podo, iso nunca existirá. Eu era partidario de facer unha radio toda en galego; non soamente para difundir a nosa lingua, senón para facela unha. Porque en Galicia non hai unha lingua, hai moitas. Un mariñeiro de Rianxo non fala como un señor de Ourense. É distinto, de maneira que era necesario ter unha BBC que, do mesmo xeito que no caso inglés, ensinase galego aos galegos.
¿Cre que iso se logrou? Porque moitos estudos din que o galego fálase menos que nunca.
Iso é unha mentira, porque eu recordo estar vendo un partido de fútbol ou unha película e non me decataba ata o final de que era en galego do interiorizado que o teño. E tamén escoitar a nenos falando galego, nenos de capitais de Galicia. Iso non o viu eu nunca, porque o galego era un idioma de campesiños, de xente das aldeas. Pero en ambientes universitarios, en mozos... eu non o viu nunca. O que pasa é que, como todo se politizou moito, non queren recoñecer este labor. Cando eu fun presidente da Xunta había un pavillón na parte de atrás, nun xardín, e xa creei aí unha radio en galego. E cando por fin tiven algo de diñeiro creei a Televisión de Galicia; pero a día de hoxe non o recoñecen. Algúns atribúense a idea, pero non, a idea foi miña sempre, desde o primeiro momento. Ademais, os feitos son os feitos, porque, ¿con que diñeiro se fixo?
¿Naquel momento tivo apoio para un proxecto dese tipo? Porque non era unha petición maioritaria e houbo algunha crítica.
É posible que algúns presumisen de ter esa idea, porque o certo é que nunca vin no xornal: "A televisión galega, creada por Fernández Albor...". Nunca. Poden dicir cousas malas do meu Goberno, pero cousas boas... A televisión facíalle dano aos de esquerda, porque presumían de defender o galego e dicían que nós eramos de dereitas e non queriamos saber nada do idioma, que non o falabamos. Pero claro, ti pensa en quen fixo máis polo idioma galego, quen fixo unha radio e unha televisión totalmente en galego. A televisión failles dano, porque eles seguen dicindo que a defensa do galego é unha cuestión deles e non queren admitir que é, sobre todo, grazas a unha xestión do Partido Popular de Galicia.
¿Como ve a política actual?
Temos dous exemplos de políticos bos. A un vótano, pero a outros cústalles moito traballo. A Núñez Feijóo odiábano todos. Xa viches que todos fixeron unha unión para atacalo a el. Eu non vin ao Bloque atacando ao socialismo ou a En Marea. Todo e todos eran contra Feijóo. Pero Feijóo sacou maioría absoluta tres veces consecutivas, e iso era moi difícil. O logrou Fraga e iso que Beiras tiña moita forza naquel momento. De feito, creu que apoiando a En Marea ía reeditar os seus éxitos electorais do pasado.
"Hoxe en día aínda non me recoñecen que crease a Radio e a Televisión e Galicia, que contribuíron a divulgar o idioma galego"
Nas anteriores eleccións logrou un bo resultado con Age.
O que pasou é que despois Yolanda Díaz separouse del para seguir co seu partido e coa súa vida política en Madrid.
¿Tan relevante ve a Esquerda Unida? ¿Tamén a nivel nacional?
Esquerda Unida é o antigo Partido Comunista. O gracioso é que agora Alberto Garzón fala moito de Esquerda Unida, pero nunca do Partido Comunista que el dirixe. O problema radica en que sabemos todos o que pasou co países comunistas de Europa. E non fai falta facer propaganda en contra. Eu recordo que cando estaba en Alemaña e no Parlamento Europeo lles dicía: "¿Por que non utilizades o nome de Esquerda Unida, que vos pode dar votos? O Partido Comunista non vos dá ningún". E escondíanse do nome. Tamén pasou en Portugal, onde era moi forte, pero tamén o chamaban doutra forma. Como dicía, Garzón nunca usa ese nome. Pero cando te unes cos de Podemos, o resultado segue sendo o Partido Comunista. Creron que chamándose Unidos Podemos os ían votar, pero foi un fracaso.
¿Que lle parece se volvemos falar da política galega?
Cando falan mal do meu partido, sempre pregunto quen debería ser o presidente de Galicia. ¿Luís Villares? ¿Queres que sexa esa moza, Ana Pontón? ¿A de Ciudadanos, que non saben nin quen é? ¿E que me di de Leiceaga? Era moi descoñecido, porque abandonara a política. O gracioso é que antes de ocupar cargos cos socialistas estivo no Bloque. é un mozo moi agradable, parente da miña muller. Él quería ser presidente de Galicia e que o votasen todos, pero...
¿Como ve ao PSOE, que foi un dos grandes protagonistas da política galega e española?
Foi unha pena que Pedro Sánchez, por un "non" ao diálogo e un "non" a Rajoy, fixese primeiro un pacto con C's e logo, ao ver que non funcionaba, intentase un pacto con Unidos Podemos. Iso aos vellos socialistas, que foron os que construíron o partido, non gustoulles. Hai que ter en conta que el aínda é novo e non coñece ben a historia do PSOE.
"Alberto Núñez Feijóo logrou sacar tres veces consecutivas unha maioría absoluta para a Xunta e iso é moi difícil de conseguir"
¿Preocúpalle a deriva secesionista ou independentista en Cataluña?
Preocúpame a situación de España. O que a xente non presuma de ser do seu país... non o entendo. Calquera persoa presume de ter nacido nun lugar, pero aquí algúns presumen de ser parte dun lugar. Nós, todos, somos, ademais de galegos, españois. E como galegos, hai moitos que se senten realizados e satisfeitos. Somos galegos por nación. Nación non quere dicir estado, senón un sentimento de que somos un pobo que se chama Galicia.
¿A quen apoiaría vostede nas eleccións norteamericanas?
A Hillary Clinton. Por unha razón: porque Trump pode ser moi bo, pero non sabes o que pode ser. É un home tan disparatado que anuncia que meterá no cárcere ao actual presidente se gana. A campaña foi peor que a de aquí. Fíxate que en España non chegamos aos termos de Inglaterra, que foi o berce da democracia, onde os deputados estiveron a labazadas no Parlamento Europeo. Somos mellores que eles e que os norteamericanos en democracia. Os dous eran o exemplo español, pero agora ves que nunca chegamos a meter a un señor no hospital a puñadas tras deixalo tombado. Dous deputados do mesmo partido a golpes no berce da democracia... Para nós é un consolo non acabar así.
¿E vostede como se atopa? De vez en cando vexo aínda segue publicando artigos na prensa.
Estes días estou mal, que teño catarro desde hai un mes. Dáme a lata e nótaseme na voz e nas ganas de que non me molesten. Eu nunca tiven catarros nin nada.
Queda pouco para chegar aos 100 anos. ¿Como pensa celebralo?
Non, non. Aínda queda case un ano [naceu o 7-9-1917] e iso é moito tempo. Con este catarro penso todos os días en que estou malo. Os meus amigos dicían que viviría ata os 105 anos e eu estaba seguro de que chegaría aos 100. Pero agora non o teño tan claro.
