Galicia acelera a revolución eólica con 22 parques en obras tras anos de letargo

Cando Galicia inaugurou o seu primeiro parque eólico, as pas daqueles doce xigantes de 12 metros e de 30 quilowatts de potencia comezaban a virar nos cantís de Estaca de Bares, en Mañón, tras un desembolso duns 100 millóns de pesetas. Aquel ano, España marcábase o obxectivo de chegar a 1992 cubrindo un 3% da enerxía consumida con fontes de orixe renovable para reducir a dependencia do carbón e doutros combustibles fósiles. O vento comezaba a soprar a favor dun negocio que, 31 anos despois, xerou a suficiente enerxía en 2018 como para cubrir o 42% da demanda eléctrica rexistrada en Galicia. E o obxectivo é chegar ao 80% en 2030.

Este ano consumarase o despegamento tras un letargo que se prolongou durante a última década a raíz do parón que supuxo a suspensión en 2009 do concurso eólico do bipartito e do mazazo que asestou o recorte das primas ás renovables aplicado polo exministro Soria a partir de 2012 para reducir o déficit de tarifa.

Nos montes galegos agora están en construción ou en fase de repotenciación 16 parques, que suman 385 megawatts (MW) de potencia, en tanto que en breve comezarán as obras doutros seis. Segundo explican fontes da Consellería de Economía, estas 22 instalacións totalizan 509 MW que, na súa maior parte, entrarán en funcionamento antes de que termine 2019, o que suporá un fito histórico.

É a data tope para o desenvolvemento da potencia asignada na poxa convocada polo Ministerio de Enerxía en maio de 2017 e, para logralo, a Xunta deu un acelerón á tramitación dos proxectos, declarándoos de interese especial ao amparo da Lei de Implantación Empresarial de Galicia. Os adxudicatarios que superen o prazo arríscanse a perder os avais de 20.000 euros por MW que tiveron que constituír para concorrer á poxa na que conseguiron garantirse un chan retributivo. Ao parecer, algúns xa asumen que non recuperarán o diñeiro ao ir fóra de tempo.

Na súa gran maioría, os novos aeroxeradores poboarán a xeografía lucense, pois a provincia copa 14 das novas explotacións (357 MW), en tanto que A Coruña acollerá sete (128 MW) e Pontevedra, unha (24 MW).

Que impacto económico terán? Entre as obras, a tecnoloxía e as liñas de evacuación da electricidade, o departamento que dirixe Francisco Conde estima que o investimento ascende a 548 millóns, en tanto que se crearán 7.000 empregos directos e indirectos. Unha vez que entren en fase de explotación, os parques que desenvolven Naturgy, Norvento, Enel Green Power, Inverólica de Abella (do grupo Invertaresa, actualmente en concurso de acredores), Iberdrola, EDP e Greenalia sosterán uns 120 postos.

4.500 MW EN 10 AÑOS. "A proposta que lle fixemos ao Goberno galego pasa pola instalación de entre 450 e 500 megawatts ao ano na próxima década co obxecto de dar estabilidade ao emprego e aos investimentos", constata o presidente da Asociación Eólica de Galicia (Ega), José Manuel Pazo. Con esta folla de ruta, a patronal aspira a chegar a 2030 con 9.700 MW operativos, duplicando por moito a potencia actual (3.411), sempre que se compase co desenvolvemento de liñas de evacuación da enerxía. Segundo os cálculos do sector, isto redundará en 12.000 postos de traballo, "a metade para a explotación dos parques", e nun desembolso de 5.000 millóns.

Nese horizonte, España asumiu o reto xunto aos seus socios europeos de chegar a 2030 cubrindo con fontes de orixe renovable o 32% do total da enerxía final consumida, incluíndo transporte, calefacción, refrixeración e electricidade. Será nun escenario no que tocará atender a unha demanda eléctrica crecente como consecuencia do xiro cara á electrificación do parque móbil.

Para guiar o proceso que debe conducir á descarbonización total da economía en 2050, o Goberno de Sánchez deixa sobre a mesa o Plan de Enerxía e Clima, que contempla o peche graduado das centrais de carbón e as nucleares en prol dun maior protagonismo ás fontes limpas. A idea é que en 2030 o sistema eléctrico español conte cunha potencia instalada de 157 GW, coa eólica á cabeza, con 50 (fronte aos 23 actuais), adiantando aos ciclos combinados de gas, que quedarían relegados como terceira tecnoloxía, con 27 GW. Con este esquema, o 74% da electricidade xerada será renovable en dez anos, cando en 2018 se alcanzou o 37% no conxunto do país.

PACTO POLÍTICO. "O goberno que saia elixido terá que adaptarse ás normas europeas e á presión que hai co cambio climático; as forzas políticas non terán outro remedio que chegar a un acordo", recalca o presidente da Ega ante o escenario que se abre tras as eleccións xerais de cara á ineludible reforma da lexislación eléctrica.