Galicia encamíñase cara a unha batalla electoral histórica

AS ELECCIÓNS autonómicas de 2020 marcarán sen dúbida a axenda política galega —de feito xa o están facendo— dos próximos meses, nos que Galicia encara unha cita electoral que, independentemente do resultado que arroxe, será histórica. Así, Alberto Feijóo podería igualar as catro maiorías absolutas de Manuel Fraga, pero tamén a esquerda podería recuperar o último gran bastión do Partido Popular de España.

Con todo, para descifrar definitivamente esa ecuación aínda hai moito que palillar antes. Porque a día de hoxe, o único constatable ao 100% é que as eleccións serán en 2020 e que tanto Gonzalo Caballero como Ana Pontón —que será nai en febreiro— serán os candidatos de PSdeG e BNG, respectivamente. A partir de aí, todo son incógnitas.

A primeira e máis importante é se Núñez Feijóo optará ou non reelección. Aínda que sempre defendeu a limitación de mandatos e en 2016 decidiu darse unha prórroga extraordinaria a si mesmo, o certo é que volver presentarse iría en contra do filosofía e das súas propias palabras. Con todo, no PPdeG —e na oposición tamén— dan por feito último intento do presidente. El, en público, nunca confirmou nada e emprazou ao primeiro trimestre do ano para desvelar a decisión. Ata entón, seguirá esfollando a margarida.

Os que defenden que concorrerá baséanse, sobre todo, na falta de alternativa. O PPdeG non abriu ao longo desta lexislatura o melón da sucesión de Feijóo, polo que un cambio de cromos ás portas das eleccións representa un risco excesivo. "Feijóo non deixa colgado ao partido", afirman algúns cargos próximos con responsabilidades tanto orgánicas como institucionais.

A outra gran incógnita de cara ás urnas será sen dúbida a configuración do espazo político á esquerda do PSdeG. A atomización de siglas xurdida despois de que En Marea saltase polos aires (Podemos, EU, Anova, En Marea, Cerna, Grupo Común dá Esquerda, mareas locais...) debe reorganizarse dalgún modo. Podemos e Esquerda Unida dan por reeditada a súa alianza, á que se sumará a parte oficial de Anova. Pero ao mesmo tempo, outra parte do nacionalismo que estivo desde 2012 baixo o paraugas do rupturismo en Age e En Marea mantén contactos fluídos co BNG.

Se algo aprendeu a esquerda das eleccións de 2012 e 2016 é que a súa división facilita o triunfo da dereita, polo que o minifundismo político que sempre a caracterizou podería ter os días contados. E xusto nun momento histórico no que ao PPdeG quérenlle mover os marcos ao dereita. Aínda que o partido hexemónico en Galicia parece capaz de chegar a algún tipo de entendemento preelectoral con Ciudadanos, que na comunidade é un partido practicamente pantasma, Vox non parece tan fácil de domar.

Galicia é dos poucos territorios de España que se lle resiste aos de Santiago Abascal, que xa prometeron que o darán todo por pór unha pica no Hórreo.

UN OLLO EN MADRID. O problema para resolver todas estas incógnitas e deixar as pezas colocadas no taboleiro para a batalla final é que non hai tempo. No fondo, desde que soaron as badaladas na Porta do Sol de Madrid iniciouse unha carreira contrarreloxo na que a política galega mirará de esguello a Madrid. Do que ocorra alí co Goberno de Pedro Sánchez dependerá en boa medida o calendario autonómico, que Feijóo sempre adoita pactar co lendakari para que galegos e vascos acudan á vez ás urnas, como é tradición.

En Galicia tocan eleccións no mes de setembro. Núñez Feijóo sempre se mantivo firme no compromiso de esgotar a lexislatura, pero a inestabilidade política estatal pode cambiar as regras de xogo. É máis, parte da oposición dá por feito adianto electoral á primavera que evite a consolidación do Executivo central, que en realidade apenas tería tempo a desgastarse entre xaneiro —cando todo parece indicar que quedará configurado— e setembro. Por iso, a ameaza dun adianto electoral apenas deixa marxe de manobra aos distintos partidos.

O que ninguén pon en dúbida a estas alturas é que a de 2020 será a batalla autonómica máis igualada desde 2009. Os últimos resultados electorais apuntan a un escenario de empate entre bloques e, aínda que o voto nas galegas responde a outras dinámicas, a esquerda vese con moitas opcións de desaloxar a Feijóo de Monte Pío. O ano 2020 será por iso unha longuísima campaña electoral, que se fará interminable, aderezada cos ingredientes habituais: o PP confrontando co Estado polo Ave, a AP-9 e o financiamento e a oposición, coa sanidade.