¡Que non me toques!

Expertos en psicoloxía advirten do auxe de fobias ante a pandemia como a hafefobia ou medo a ser tocado, que nace do medo irracional que aflora ao relacionar de xeito prolongado o contacto físico con outras persoas e o contaxio do covid-19 coa consecuencia de que o afectado ve que aumentan as posibilidades de que morra.

Esta obsesión pode ter consecuencias especialmente preocupantes no caso de que afecte a nenos ou a persoas maiores, ao ser máis vulnerables.

O psicólogo valenciano Enric Valls explica a Efe que é o medo "esaxerado e persistente" o que xera unha fobia, que é "irracional, tóxica e que nos limita enormemente no noso funcionamento". 

As psicólogas Nika Vázquez Seguín e Gracia Vinagre, pola súa banda, pon o foco nos nenos e na importancia que revista que manteñan o contacto interpersoal no seu desenvolvemento emocional.

Enric Valls afirma que durante a pandemia potenciáronse certas fobias. Cita a fobia social, a agorafobia —medo a espazos exteriores ou multitudes—; os síndromes como o da cabana —o sentimento de non querer saír á rúa por temer un futuro social de incerteza— e a hafefobia, que consiste no medo irracional a ser tocado por alguén ou por algo, ou a tocar algo, que poidan contaxiar.

Xorde polo medo que aparece como mecanismo de defensa ante unha situación na que se produce un mantemento prolongado da distancia social e polas mensaxes sobre o contaxio do virus que fai que algunhas persoas se obsesionen e paralicen con ideas como o feito de coller o carro da compra, chocar o cóbado con alguén, apertar o botón do ascensor ou abrir unha porta.

Os psicólogos temen que manter a distancia acabe sendo un modo de vida incluso cando se acabe a pandemia

ANSIEDADE. Segundo explica Valls, "levamos demasiados meses sometidos a estas medidas" que xeran tensión e ansiedade prolongadas, e aínda "non vemos o final", o que nos xera moito máis sufrimento e angustia"; se isto sumámolo a personalidades con alto nivel de autoesixencia moi alta, tense máis tendencia a sufrir esta fobia.

Vinagre asegura que as mensaxes chegan como "un bombardeo" porque "hai un perigo real", e dentro da normalidade, engade, "é frecuente que teñamos ese medo ou fobia en diferentes graos". 

Nika Vázquez Seguín fai unha reflexión sobre a xente que xa antes necesitaba un espazo vital máis amplo que os demais, e que agora sente máis medo e "non toca nin abraza incluso aos seus pais, fillos ou irmáns" e este medo, engade, "vai facer moito dano". 

A psicóloga ve aquí unha repercusión a longo prazo, porque "o non ter contacto físico ten que ver con como analiza o cerebro a realidade" e isto podería facer que o non tocar aos demais "convértase nun estilo de vida": xa coñece casos de quen "segue lavando toda a compra ao chegar a casa, aínda sabendo que as autoridades sanitarias han indicado que este extremo xa non é necesario".  

Conta o caso dunha paciente, que é profesora nun colexio e que está asustada: "Son os nenos os que cando alguén lles pasa cerca din que non che achegues", di. Os nenos interiorizaron xa que é un perigo tocar a alguén, polo que Vázquez Seguín avoga por traballar e estar atentos con eles e dicirlles cando é perigoso tocar e cando non, porque "se es coidadoso e as túas contornas son sans e sempre os mesmos, é bo que a xente se toque e se acariñe".  

No caso dos maiores, esta fobia, que pode non ser totalmente patolóxica, pero si manifestarse de xeito aumentado, pode levar ao illamento, porque a terceira idade, indica Valls, vive cunha "soidade individual evolutiva por non traballar ou ter limitacións físicas". 

Xa atopou situacións "de persoas maiores que desde marzo non saíron de casa", así como de non "tan maiores que han teletrabajado e este crenza intensa e irracional fai que non salgan e non se relacionen", segundo explica Valls.

Gracia Vinagre coincide con Valls en estar pendentes dos maiores para que "non se illen", porque "o perigo está aí pero hai que velo na súa xusta medida".