Vázquez Taín: "Xesucristo non cumpriu a lei, pero asumiu as consecuencias"

O xuíz reflexiona sobre dereito, xustiza e liberdade na vida cotiá para presentar o seu novo libro, Grandes juicios de la Historia

José Antonio Vázquez Taín (A Merca, 1968). EFE
José Antonio Vázquez Taín (A Merca, 1968). EFE

No seu libro Grandes juicios de la Historia xúntanse personaxes como Xesucristo, Sócrates e Hitler, hai algún risco común entre eles?
Na súa época foron persoas que mudaron a forma de pensar e vivir. Gustoume facer este libro porque descubrín unha parte máis humana destes individuos.

Vostede comeza o relato falando de Xesucristo; el cumpriu a lei?
Non a cumpriu, pero aceptou as consecuencias; rompeu a lei e asumiu os feitos. Era o fillo de Deus e tiña que acatar. Ademais, el sabía que a súa mensaxe ía calar.

Se fose xulgado hoxe en día, que tería pasado?
A sociedade daquela época tiña una corrupción altísima; cando hai corrupción sempre hai inxustiza. As normas actuais non son tan ríxidas. O noso Estado español ampara a liberdade de expresión. Somos un país moito máis democrático do que nos pensamos.

Entón, os xuízos sociais son máis duros cós xuízos legais?
A sociedade fai unha crucifixión inmediata e a xente esquece. Os erros xurídicos non son cousa do pasado; melloramos na tecnoloxía, pero ás veces as sociedades non avanzan tanto. O caso de O.J. Simpson é un exemplo perfecto. A propia sociedade, por querer vingarse da represión da xente branca emitiu unha sentencia absolutoria de dous crímenes sanguinarios e violentos.

A raíz disto, poderíase dicir que o pensamento individual e as crenzas son máis un obstáculo ca unha axuda no dereito?
Hai que diferenciar entre xustiza e dereito. Este é máis simbólico. A relixión e a ideoloxía simplemente condicionan a sociedade e a xustiza é un reflexo disto. Se a xente é opresora, nós seremos opresores.

Neste contexto, vostede declarou que a mellor base para actuar sempre é a paz social, que significa?
Dentro das ferramentas que temos, dar un servizo. O que ocorre é que se confunde o poder xudicial; non somos útiles. Deberiamos ser capaces de facerlle a vida máis cómoda á xente, saber que cando algo non encaixa hai que facer que sexa correcto.

Voltando ao libro, foi Sócrates o primeiro mártir da democracia?
A xente pensa que a democracia naceu en Atenas, pero é de León. Sócrates morreu por unha condena de 500 persoas. Entón, ou Atenas non é tan democrática ou Sócrates non era tan bo. Para darlle máis importancia á súa filosofía dicimos que "morreu polas súas ideas"; non é verdade, pódese ser un ídolo nunha materia e cometer delictos noutra.

Pódese facer un nexo entre Sócrates e Galileo e dicir que foron condenas á liberdade?
No caso de Galileo, a condena foi pactada entre el e o papa, nunha época onde xa se estilaba o ‘enchufe’. Nin foi tan perseguido nin atacado; o seu libro case non foi alterado. Os protestantes fixeron unha campaña dicindo que a Igrexa católica ía en contra da ciencia mentres eles queimaban a Miguel Servet por dicir que a circulación saía do corazón.

Tomando a Galileo de exemplo, é o arrepentimento un elemento importante na historia legal?
Totalmente. Galileo arrepentiuse ao ver o enfado do papa e Sócrates riuse ao escoitar a primeira condena, o que enfadou o xurado. Nos xuízos de Nuremberg os que recoñeceron os seus actos non foron condenados á forca: cumpriron cadena perpetua.

No seu libro, a que se refire cando fala do xuízo de Hitler?
Nos Estados Unidos, un xornalista presentou un libro advertindo sobre as ideas racistas, xenófobas e antisemitas de Hitler xusto un mes antes de invadir Polonia. Nesta situación, o ditador demandouno por non respectar o seu dereito á honra e gañou o xuízo. Ata estas personas teñen dereitos. Todos estes xenocidas foron recoñecidos noutra época, como Napoleón ou Alejandro Magno.

Falando de actualidade, o poder e a xustiza real onde residen a día de hoxe?
Na sociedade española actual todo está centralizado no Parlamento. Non hai división de poderes, sinceramente. Nós temos unha xustiza diaria onde intentamos facer o que podemos. Cada vez que reforman as normas en nome da democracia o único que intentan é controlar máis.

Vostede ten unha faceta de xuíz e outra de escritor. Falando do secuestro do libro ‘Fariña’ de Nacho Carretero, foi o contexto español actual o que levou a xuíza a tomar esta decisión?
Penso que foi un erro desde a perspectiva xudicial. Unha decisión provisional, unha medida cautelar. O libro levaba tres anos á venda e xa vendera milleiros de exemplares. Estaba en todas as mans e agora en PDF en calquera páxina. Non se gañou nada. Os xuíces profesionais non adoitamos estar presionados nunca. Neste pais só se secuestraron catro libros e dous deles por motivos bastantes máis fascistas ca este. Esta sentencia o único que provocou foi que todo o mundo quixese ler o libro e ver a serie. 
entrevista 

Comentarios