Opinión

Aprender a estar atentos

Lixeiro é o novo libro de poemas de Ismael Ramos, unha das voces máis firmes da nosa poesía, unha esculca íntima que rexistra toda unha serie de percepcións da realidade que nos constrúen como seres humanos.

CADA POEMA dos que forman parte de Lixeiro (Xerais) é un deambular íntimo pola axitación interna que para Ismael Ramos supoñen as súas conexións co exterior, cunha contorna humana e paisaxística que conflúe na exaltación dun abano de sensacións que precisan da palabra para ser, ao tempo que o poeta afirma o seu estar na sociedade.

Cada vez máis madura a poesía de Ismael Ramos sobe un chanzo con cada libro, con cada poema, con cada palabra. Unha progresiva redución que nos leva ao seu xérmolo máis afouto, isto é, a esa palabra na que todo ten sentido, na que sinalar convértese nun acto físico que xoga á inmortalidade que concede a escrita. 

Citaba a condición de singularidade de cada un dos poemas que por aquí asoman, xa que o autor fai de cada un deles unha sorte de anotación da vida, un diario do que o rodea, asumindo a importancia do que se viviu en cada momento ao tempo que se é consciente da súa finitude, unha lixeireza que esvaece co paso dos segundos, cando se deixa de mirar, cando se afasta a man da súa pel, cando xa somos outros. É por iso que todo o libro é un sumatorio deses instantes que nos concede o día a día, certamente como un agasallo, aínda que moitas veces os vexamos como parte dunha rutina á que non concederlle importancia.

Porén, a importancia da poesía, a necesidade da sociedade por sinalar eses momentos é unha das grandes achegas dunha poesía que se converte no diapasón preciso para visibilizar esa outra faciana da vida á que estar sempre atento como un dos mellores xeitos de comprendela. "Estar só é aprender a estar atento", remata así un dos poemas de Ismael Ramos, nesa reclamación da percepción do eu. Un proceso de concentración que abrolla nos diferentes textos nos que o amor, a parella, unha viaxe, ou mesmo unha lebre que cruza unha estrada sen mirar convértense en parte dese sumar que vai facendo cada poema, na espreita do íntimo pola que sempre aposta este autor que converte cada texto nunha reivindicación do ser humano, na posibilidade de facer do acto de sentir un tinteiro dende o que escribir, como comprobamos cos seus poemarios anteriores, Os fillos da fame (Xerais, 2016) e Lumes (Apiario, 2019), converténdoo nunha desas novas voces dunha poesía que converte este xénero nun dos lévedos máis inquedos das nosas letras.

A necesidade de comprender é a outra gran vara que suxeita, como unha planta nova que procura o seu camiño cara a luz, estes textos que rematan nunha frase que o é todo: "Porque nada sabemos salvo a fraxilidade". Esa seguridade final é a que confirma todo o que se camiñou anteriormente ata chegar ata ela, as incertezas como camiño de lousas amarelas polas que nos movemos e que só despexaremos dende a propia experiencia en que se converte cada acto de comprensión, dende un aloumiño a un bico, dende un soño á caída da chuvia, dende o desasosego ao laio, en definitiva, protagonizar eses paseos que significan enfrontarse coa vida.

 "Non somos donos dos nosos poemas igual que xamais o somos das nosas vidas", afirma o poeta, e nesa frase, como en tantas outras, quedamos pendurados durante un anaco de tempo, o que nos leva a converter as palabras, as palabras que sinalan, nunha reflexión sobre nós mesmos e do que somos donos nas nosas vidas. Un lóstrego efémero que nos sacode e converte o instante en eterno, xa que quizais esa sexa a única nosa posesión, a do instante a piques de esgotarse, o de facer da súa fraxilidade remorso do que non fomos quen de facer.

Comos seres humanos que nos construimos no devir do tempo somos un monllo de dúbidas, unha brazada de preguntas sen tempo que resolver. Ismael Ramos para ese reloxo ao longo destes poemas para conternos neles. Escribía Walt Whitman e aínda hoxe canta Bob Dylan aquilo de Eu conteño multitudes, e aí tamén se instala Ismael Ramos para facer do eu unha multitude á procura de si mesmo, de coñecer esas multitudes que o conforman, que lle dan sentido á condición humana nun proceso inesgotable, pero ao que a poesía lle concede, cando menos, o aloumiño dunha luz lene.

Comentarios