Mete más miedo Jorge Javier que Stalin

O camarada secretario xeral, que lle vou dicir da miña lealdade ao Estado e firmes conviccións socialistas, se ben as paseo fachendoso polo mundo adiante; mesmo en Occidente admiran o meu traballo. Sen embargo, na miña patria esas mesmas obras están prohibidas.

—O que oh, Dmitri Dmitrievich? Esa orde eu non a din!
—Pois sería licencia de alguén na Comisión para o Repertorio e Temas, camarada secretario xeral. Son os que levan ese choio. Non se me permite representar nada. Nin unha sonatiña.
—Fale co gobernador militar de Leningrado, xeneral Tukhachevski. El leva o tema dos ruídos e os horarios na cidade. Xa darei eu logo as instrucións pertinentes.
Stalin rosma algo despectivo e colga o teléfono sen despedirse; Dmitri Shostakovich si lle di adeus á muller, e xa van unhas cantas (mulleres e despedidas) e colle a maleta (que equipaxe leva un compositor a Siberia?) e agarda sentado nas escaleiras a que o veñan deter. 

Desa maneira non petan na porta a deshora, que todas as noites levan a alguén e aos demais nin descansar os deixan. Á mañá para un coche, del baixa un home, viste un uniforme: 
—Camarada, como anda aquí ao frío? Como son vostedes os xenios, como collen as pulsións populares. Bula para arriba, que debe escribir unha sinfonía! Moito nos tarda en aplaudirlle a mans sangrar!

"Non me entendedes!", repetíalle Vanessa a Jorge Javier tras ser expulsada do programa cun alucinante 80% dos votos. Dicir eso ao tratar con non-galegos é moi noso: ata Pondal meteuno no himno. O presentador estaba colérico. Chamouna tirana emocional. Vanessa entrou en Gran Hermano con Javier, o seu home, un de Muxía; con el forma o dúo Carpe Diem e un clásico dos aspirantes a famosos do noso cativo sistemiña. A ela chimpárona, botou media bágoa por esas meixelas ben operadas e esixiulle ao rapaz que tamén abandonase o concurso, que necesitaba del. Estiveran varias semanas en casas separadas, ela na oficial, el na secreta (o da casa secreta é un invento abondo soviético) e moi contentos os dous: pero agora demandaba o consolo presencial de Javier. Que si, unha pena que acabase a experiencia dese xeito, pero que quería velo. Non ten a ninguén máis.

—Pero Javi, seguro que queres marchar da casa? Non ves que te está a manipular? Non podes tomar unha decisión por ti mesmo?
—Estamos a tomar unha decisión entre os dous, Jorge Javier.

Shostakovich era o máximo na Unión Soviética, o Beethoven vermello chamouno Stalin. Deulle por facer música con moitas modernidades e ser moi artista. Estreou a súa Lady Macbeth cun éxito absoluto: cousa audaz, sensible, inserida na alma inmortal do país, estimuladora da intelixencia proletaria. Todo recensións favorables, todo canto teatro hai querendo programar esta ópera. Unha tarde rara chega a tirano ao teatro, co autor presente. Abúrrese, fai burla cos colegas, marcha antes de que acabe. Ao pouco, artigo anónimo no Pravda: isto non é música nin é nada, non ten xeito patriótico nin de clase, todos os estudados que opinaran antes non tiñan nin idea, e peor se cabe: ben poderían ter ideas contrarias aos intereses do Estado.

Unha chamada telefónica

Entón sucedería a chamada telefónica, e todos os intentos do artista por salvar a vida. Puido escapar a Occidente (como farían, xa morto el, o fillo e mais os netos, cando a perestroika) pero nunca lle deu por aí: canto máis o machacaban, respondía con maior refinamento. O normal nos creadores é que mentres lles fagan casiño, eles aguantan; Shostakovich crecíase na opresión. Morto Stalin e liberado do seu terror arbitrario volveuse case un burócrata.

A Vanessa e a Javier coñeciámolos —se alguén en Galicia é coñecido, porque aquí como na Rusia das grandes purgas, a fama e mais o oprobio son relativos— de varios programas na TVG. Coñecemos a esa muller que inda en bata de casa (que nunca tal a veremos, como nunca veriamos á finada raíña Sabela) ten ese aura de vestir en pedrerías e transparencias. Di que foi a pioneira en vestir culottes e suxeitadores nas orquestras, e non lle levaremos a contraria. É destas artistas volcánicas, de obra difusa, que morre por expresarse. Seica porque somos unha raza de maduración lenta inda non deu ca tecla. Xa foi chica Interviú porque a tradición é importante. Na súa voda foi ben pouca xente. Preguntados que sentían o un polo outro respondían cousas que "es mi todo, mi razón de ser, cómo sabría expresarlo". A eles nunca os levarían a Siberia por formalistas.