Os minutos perdidos de soño sen volta

Andaba agora lendo o estudo que o explica, pero tiven que deixalo porque se me faría tarde para entregar este texto coa antelación necesaria. O documento chámase 'Insonmio postBrexit: o efecto da democracia directa sobre a función circadiana e o tálamo'. Expresado dun xeito sinxelo: xeito no que unha votación democrática afecta ao sono. A investigación foi elaborado con datos achegados por 10,5 millones de móbiles de europeos e norteamericanos. A conclusión parcial tras a primeira vitoria de Donald Trump é que nos Estados Unidos se perderon 12 minutos completos de durmir como media. Falamos de hai oito anos, cando aínda non se atrevera coas barrabasadas actuais.

Nunca se me deu o caso de perder o sono por un disgusto. Soubemos hai uns días que Vladimir Putin e Xi Ping, ambos de 72 anos, fantasían con vivir o dobre de tempo grazas a unha concatenación de trasplantes de órganos. Daríanme terrores noturnos se fose posible que ambos sátrapas gobernasen as súas autocracias durante outros 72 anos. Afortunadamente, o seu cerebro padecería un deterioro que os apodrecería antes. O dirixente ruso deu estaricada a cara coma unha masa de empanada, pero non pode cambiarse o cerebro como se fose a batería dun coche eléctrico chinés.

Eu durmo ben desde sempre. Hai uns anos decidín que, se temos que vivir aliñados coa hora de Berlín aínda que non sexa a natural nosa, faría horarios alemáns. Así que me deito ás 22.00 e me ergo ás 6.00 horas, cando os empregados municipais están quitando o Sol dunha nave no polígono industrial de Lugo. Apago o móbil cando saio do traballo, polo que non podería participar en estudo ningún sobre sono.

Nunca me afectou unha decisicón democrática porque, polo de agora, aceptei esta alternancia esquerda/dereita en Madrid con espírito olímpico. O meu temor é que gañe esa dereita asumible e goberne a dereita irracional. Quero dicir que temo que Santiago Abascal condicione o goberno español con esas ideas alatristes, de matadores con traxe de lucerío, da armadura que vestía Aguirre ou a cólera de Deus e de cinto de castidade que usaría a muller do Cid Campeador. Funciónanlle porque son tan simples que levan a formulación e a explicación na mesma frase. Pero non me gustaría que expulsasen de España á raíña Sofía, a Topuria, a Cayetana Álvarez de Toledo ou a Bertrand Ndongo. A miña simpatía por eles non vai máis aló da humanidade, pero sería inxusto botar a 8 millóns de cidadáns sen motivo.

Poida que, se ese meteorito carca  caese sobre nós, comprendería mellor á escritora británica Samantha Harvey que padece insomnio incurable. Cóntao no ensaio Un malestar indefinido. Un año sin dormir (Anagrama). Ela dá clase na Universidade de Bath Spa, unha localidade que está cerca de Bath. Supoño que será como Mondariz e Mondariz Balneario.

Harvey conta que durmía cada noite durante oito horas consecutivas ata que se cambiou de casa. Trasladouse a unha situada na rúa principal, máis ruidosa. A mudanza cadroulle coa aprobación do Brexit, que a alterou como nos acontece con toda decisión guiada máis pola soberbia nacional máis que pola lóxica.

Samantha botou un tempo aguantado sen durmir porque é muller. Iso significa que alivia a intensidade dos seus males. Xa saben que enfermidade máis grave do mundo é o catarro dun home. Iso significa que "as mulleres teñen máis probabilidade de que os médicos lles digan que os seus síntomas son debidos ao estrés, mentres que os síntomas dos homes son obxecto de análises clínicas". Acontecéronlle ambos os temores. Iso motiva que titulase o seu libro como Un malestar indefinido.

Desde ese cambio de casa e desde que deixou de ser europea padece insomnio catro noites á semana e no resto durme de xeito incompleto. Empezou con síntomas físicos: "Confusión, perda de memoria, palpitacións, dores de cabeza intensos, caída de pelo, infeccións nos ollos e entumecemento das mans". Os danos son máis severos no ánimo.  "Coñezo a textura das horas que se van sucedendo e a textura dos meus pensamentos que a noite vai erosionando".

As horas de insomnio son máis longas que as outras. A ensaísta descubriu unha solución na lingua dos pihará, unicamente comprendida fóra desta comunidade amazónica polo investigador Daniel Everett. Os pihará "non contan historias, non fan arte, non cren en seres superiores, non teñen recordos colectivos máis aló de dúas xeracións, non teñen números. Viven no presente dun xeito radical, alleos ao que Samantha Harvey define como "carretes de acontecementos", un acontecemento provoca o seguinte e este ten a culpa dun terceiro".

A escritora intúe que 'saírse' do tempo podería solventar o seu problema, pero a teoría parece irreal. O tempo vai seguir a súa marcha triunfal ata a fin do proceso que empezou co Big Bang, e nin Samantha nin Aabascal nin eu estaremos para velo. Iso espero.

Harvey recorda unha noite "sen dor contemplando o reloxo do reprodutor de vídeo". "Foi a máis serena da miña vida. Sentía unha extrema vitalidade, malia que pensaba que estaba morta". Linllo a T. S.Elliot en Catro cuartetos: "No punto de quietude, aí é onde está a danza".