A necesidade do curcuspín
Deixa Mario Obrero de lado a poesía nesta ocasión para prolongar a súa escrita no horizonte da narrativa a través da súa relación coas diferentes linguas que en distintos territorios de España son manexadas por comunidades máis ou menos amplas de poboación, sendo cada unha delas berce de palabras e sentimentos, mais tamén posuídoras dunha admirable tenacidade por existir, fronte aos medos e á escasa sensibilidade que, dende as estruturas (físicas e mentais) cun marcado carácter centralista, adoitan establecer fronte a elas.
Mario Obrero agrupa ao longo de Con e de curcuspín (Anagrama) varias cartas dirixidas a cada unha desas linguas, a cada unha desas faces de nós mesmos entre a sorpresa dos que se dirixen a el como coñecedor do galego, o catalán ou o éuscaro, pero non por falar inglés ou francés, como se isto fose máis natural que manexar as nosas propias linguas que, indudablemente, teñen moito máis que ver con nós que as grandes linguas imperiais, pero que aos ollos dos demais aparecen baixo a perversión da súa utilidade. Carta a carta, texto a texto, Mario Obrero adéntrase nesas linguas para amosar as súas diferentes conexións con elas en base a experiencias vividas nesas latitudes e tamén co contacto con escritores e escritoras e o que conteñen os seus textos.
Cando ao falar do asturianu Mario Obrero nos conta a anécdota daquel mestre que ante os seus alumnos lles explicaba o abecedario xunto a unha serie de debuxos que exemplificaban as diferentes letras, como o a de abanicu ou o e de... corcuspín, respostaban os cativos ante a imaxe dun ourizo no que o e en castelán non tiña cabida na palabra asturiana. A oficialidade enfrontada á realidade, á experiencia do real fronte á educación nunha lingua que non responde a unha identidade que forma parte de cada un de nós.
Un autor laísta e mesetario
Todo iso xorde dende Getafe, o escenario de vida de Mario Obrero, "laísta e mesetario", como el mesmo se califica, xusto no centro da península, e que nos leva a preguntarnos que é o que fai que alguén nese contexto se fixe ou reivindique ás periferias. Pero o poeta considérao bastante lóxico, xa que ao seu arredor madrileño non deixa de atopar pegadas doutras linguas, tanto físicas, na propia cidade, como os sons dos que o rodean ao longo do día, tamén na memoria das palabras e mesmo na memoria da súa familia, con orixes diversos na nosa propia diversidade tribal. "¿Cómo van a estar lejos las lenguas del Estado si impregnan nuestras realidades vecinas?".
A esas realidades veciñas será ás que se dirixa nas páxinas seguintes e nas que castelán, galego, asturianu, éuscaro, catalán, aranés, extremeño ou aragonés crean toda unha estrutura radial deste Estado tan agresivo contra moitas destas linguas en permanente estado de resistencia fronte á opulencia do castelán e o descoido que diferentes institucións cunha obrigada, mesmo por lei, misión de protección cara elas, prefiren sobre ese cariño que se lle debería ter ao que supón o maior pulo dunha identidade, dunha patria común, como é a lingua.
Esa pulsión entre a lingua propia e a outretade que supón ese esforzo da aniquilación do diferente, do que non se atén ao que alguén pensa que ten que ser a norma uniformizadora, non deixa de ser unha esgotadora fricción que nos últimos tempos, coa irrupción de opcións políticas de extrema dereita, subiu varios chanzos na súa intensidade, e que non debería deixar de alentar en cada un de nós unha reflexión sobre cal é o final dese camiño e as consecuencias que tería para algo que nos define como poucas cousas e que non deixa de ser unha riqueza que para nada impide a cohabitación de linguas.
É lóxico que todos os esforzos se dirixan cara a salvación das linguas minorizadas e non que sexa ao revés, que sexa a lingua predominante a gran favorecida nesa tensión. Mario Obrero, de novo dende a súa abraiante lucidez e a súa sensibilidade, extende ante nós a inmensa capacidade das nosas linguas por definirse como espazos de liberdade amosando, no caso do galego, un abraiante coñecemento de realidades, tanto de autores e autoras, como de espazos físicos, urbanos ou rurais, alentado uns fermosos xogos coas palabras que recuperan a súa potencia poética e a esperanza que alguén como Mario Obrero supón para toda lingua.