Blog | La vida en un hilo / A vida nun fío

Da fraxilidade humana

Máis que unha retrospectiva a mostra de Manuel Vilariño, que podemos percorrer no Marco, en Vigo, é un miradoiro cara a toda unha traxectoria inmersa nese senso de contemplación marcado por unha poética que te envolve fronte cada imaxe, ante cada fragmento de beleza íntima.

POUCAS traxectorias artísticas foron quen de xerar un itinerario tan delicado e íntimo, pero ao tempo relacionado coa contorna, como a do fotógrafo Manuel Vilariño (A Coruña, 1952). Unha dobre mirada a nosa inmensidade, pero tamén a unha introspección que nos achega a ese fío íntimo que treme en cada un de nós fronte a posibilidade de sentirnos parte dunha terra ou, mellor dito, dun territorio.

El DespertarA espectacular montaxe que nos rodea na primeira planta do Marco de Vigo, propón unha nova lectura dunha exposición xa coñecida nalgunhas das súas propostas, a famosa mostra Seda de cabalo que se viu en Madrid no outono de 2013. Sucederon non poucas cousas neste tempo que pasou dende aquela mostra que respaldaba de xeito firme o traballo do Premio Nacional de Fotografía 2007, canto máis nestes últimos meses nos que nos enfrontamos a unha permanente dúbida vital sobre nós mesmos e como a ameaza dun virus pon contra as cordas aquilo que pensabamos era inalterable: as nosas conquistas vitais, a nosa maneira de movernos por un mundo que nós mesmos fomos quen de crear a base de sedimentos de especulación persoal que, cada vez máis, nos afastaron do que debía ser máis esencial: a persoa e a súa sensibilidade. Pasar uns minutos entre as pezas de Manuel Vilariño, ler os seus poemas, deterse fronte os haikus concebidos nos días do confinamento é, precisamente, darse conta dese valor da pureza e da súa forza entendida case como un camiño de redención persoal.

A través da ascética mirada a moitas das súas fotografías un achegase a unha transcendentalidade que portas afora do edificio da rúa Príncipe vese contaminada polo noso tempo, tan cheo de efémeras e vacuas conquistas.

Subimos as escaleiras e tras os arcos de acceso á mostra temos xa un primeiro impacto, un xeito de amosar ese todo que é quen de propor Manuel Vilariño coa súa serie Bestas involuntarias, unha singular mestura de animais e ferramentas que vencella a natureza e o noso ecosistema industrial ou cotiá. Unha potencia visual que nos prepara ante o que vai a acontecer ao longo do noso percorrido pola exposición, unha mixtión engaiolante de beleza e reflexión sobre nós mesmos e onde nos situamos na realidade.

Pode parecer precisamente todo o contrario cando accedemos á seguinte sala, chea de texturas e cores, de magmas fotográficos que no seu Paraíso fragmentado compón un mundo cheo de simbolismos a través dunhas naturezas mortas nas que aves e réptiles presentan esa dicotomía clásica na arte entre vida e morte, pero sempre cunha fiestra aberta cara a un novo estado, cara a un sentido de inmanencia que é o que nos ten que poñer en alerta.

Ao seu carón ese traballo da natureza morta acada unhas cotas de sensibilidade e emoción probablemente non vistas na nosa arte dende o Século de Ouro e a súa imaxinería barroca do Sic transit gloria mundi. Candeas, insectos, froitos, caveiras, toman unha dimensión abraiante pola súa disposición, pola perfección da súa técnica fotográfica, en definitiva, por pechar no seu contido toda una posibilidade existencial que non debemos desbotar ante o que acontece hoxe en día ao noso arredor.

Alí, naquel baleiro estamos nós, na nosa finitude, na nosa soberbia como especie e estamos fronte unha eternidade na que todo o que levamos con nós, máis alá do noso propio corpo, está demais. Eses marmelos, iluminados pola luz dunha firme candea son un fermoso canto á vida, e ao seu progresivo deterioro cara unha perda final que, ao fin e ao cabo, tamén forma parte dela.

Toda esa intimidade semella superarse fronte as máis recentes fotografías tomadas por Manuel Vilariño en escenarios naturais. Cantís, montañas, horizontes sen límites, efectos da natureza, en definitiva espazos abertos que, a pouco que un se deteña ante eles, se dá de conta que serven, curiosamente, non tanto para ollar cara a súa inmensidade, como para facelo de novo cara ao noso interior. Unha mostra máis da nosa fraxilidade, da nosa loita perdida de antemán coa natureza, da nosa estupidez permanente demostrada fronte a ese medio natural que nos acolle e que tantas veces adoitamos desprezar.

"Baixo a brétema,/ o canto dos grous/ e ti me ollas" é un dese haikus feitos pechado entre catro paredes, pechado en si mesmo, e que agora, co apoio das imaxes ten que ser un chanzo máis na nosa relación con este universo cada vez máis alterado tal e como o coñeciamos, tal e como nos coñeciamos.

Comentarios