Oitenta anos despois de que case medio millón de persoas cruzase a fronteira francesa fuxindo de España ao finalizar a guerra civil, o presidente do Goberno, Pedro Sánchez, pediu este domingo perdón ao exilio en nome de todo o país. Nas praias de Argelès-sur-Mer, Sánchez pechou co seu discurso unha xornada de homenaxe ao exilio en varias localidades do sur de Francia, que incluíron a súa visita ás tumbas do último presidente da República, Manuel Azaña, en Montauban, e do poeta Antonio Machado, en Colliure.
Uns actos que os independentistas cataláns trataron de boicotear con pequenas protestas. Primeiro en Colliure, onde os seus asubíos se escoitaron mentres Sánchez visitaba a tumba de Machado e seguiron en Argelès, onde intentaron que non se escoitase o discurso do presidente. Moitos asistentes ao acto, entre eles familiares de exiliados do franquismo, respondéronlles visiblemente indignados, mandándolles calar e ao berro de "Viva España".
Sánchez puido en calquera caso pronunciar este emotivo discurso no que admitía que "tarde, moi tarde", incluso "a deshora", chegou esta homenaxe e esta petición de perdón de España ao seu exilio. Pero tamén, engadiu, "co orgullo de recuperalos para sempre".
Nestas praias que en 1939 chegaron a aloxar a 100.000 españois nos campos de internamento que montaron os franceses, Sánchez pronunciou este emotivo discurso non exento de mensaxes políticas. Así, advertiu de que "non cabe a indiferenza" nin "mirar a outra parte" pensando que "o antisemitismo, a homofobia, a xenofobia ou o nacionalismo excluínte son pequenos ventos sen importancia que se apagarán sos".
Sánchez explicou que quixo con esta viaxe "render homenaxe a aquela democracia española que foi derrotada pola tiranía". Unha homenaxe que se personificou nas figuras de Azaña e Machado, cuxas tumbas visitou, explicou, para mostrar "o respecto da súa patria que un día lles foi negado".
Tras recordalos como "dúas persoas dialogantes, cultas, creativas, pacíficas e sensatas" que "calquera país querería ter entre os seus cidadáns", Sánchez considerou que o feito de que a maioría dos españois, independentemente da súa ideoloxía, lea a Azaña e Machado é unha proba de que a Constitución de 1978 "restaurou os valores" da República de 1931. Uns valores que fan que "esa é a España coa que soñou Azaña", unha España "unida, diversa, democrática, tolerante e en continuo progreso", recalcou.
Pedro Sánchez advertiu ademais, tras recordar a recente profanación de tumbas de xudeus en Francia, que neste momento "volven soar en Europa ventos da xenofobia" e iso é algo que non se pode consentir.
Familiares de Azaña —a súa sobriña María José Navarro Azaña e o seu sobriño neto Santiago de Rivas— e de Machado —o seu sobriño Manuel Álvarez Machado— estiveron nestes actos. Con eles, o hispanista Ian Gibson, os cantautores Paco Ibáñez e Rosa León, os escritores Almudena Grandes e Luis García Montero ou o historiador —e exiliado— Nicolás Sánchez Albornoz acompañaron a Sánchez nesta viaxe.
Todos eles celebraron que oitenta anos despois produciuse unha homenaxe institucional ao exilio por parte do Goberno.
