Cada ano morren en España entre 4 e 5 persoas por anafilaxias causadas por picaduras de abellas ou avispas, segundo datos da Sociedade Española de Alergoloxía e Inmunoloxía Clínica (SEAIC), que sinala que se trata dunha incidencia "moi baixa" que supón 0,08 mortes por millón de habitantes ao ano.
A doutora Teresa Alfaya, presidenta do Comité de Alerxia a Himenópteros da SEAIC, sinalou que, aínda que estamos dentro das cifras habituais, "non é común que nunha semana haxa tres mortes e na mesma zona". Para esta experta, os datos fan pensar que hai algún factor máis, como unha maior exposición a estes insectos e unha "expansión" da avispa asiática —a vespa velutina—, polo que hai máis probabilidade de picaduras e de reaccións alérxicas.
No entanto, a picadura da vespa velutina non é máis nociva que a de calquera outra avispa. De feito —subliña Alfaya— das tres mortes rexistradas, só unha está relacionada coa chamada avispa asiática. "As reaccións alérxicas non dependen do insecto, senón do paciente", afirma.
Segundo a SEAIC só o 3% da poboación é alérxica á picadura da vespa velutina
O normal ante unha picadura de avispa é que a reacción sexa leve —só o 3 % da poboación é alérxica— e tradúcese nunha inflamación menor de 10 centímetros, picor, dor e enroxecemento, ante o cal Alfaya recomenda aplicar frío local e, se é unha reacción moi molesta, corticoides en crema. Se a inflamación que provoca a picadura é superior aos 10 centímetros, hai que aplicar corticoides en crema e antihistamínicos orais e, se é necesario, corticoides orais. Se temos unha relación alérxica xeneralizada, "que son as perigosas" e teñen risco de morte, inmediatamente hai que administrar adrenalina.
"Os síntomas dunha reacción alérxica xeneralizada son moi claros" e implican lesións na pel, como picor, inflamación, habones e enroxecemento, pero "en zonas diferentes onde nos picou a avispa" e outros síntomas como falta de respiración, afogo, mareo, perda de coñecemento ou diarrea. "Síntomas que xa non están relacionados co punto onde nos picou a avispa". Neste caso —reitera—a actuación ten que ser o máis rápida posible porque "canto máis grave é unha anafilaxia, máis rápido é o desenlace" e ás veces "non chegan a minutos", polo que hai que acudir aos servizos de urxencias canto antes.
Alfaya sinala que non se pode predicir quen se vai a ser alérxico, polo que hai que ter precaución, abrigo no verán, cando as avispas están máis activas —actívanse con temperaturas por encima dos 15 graos—. "Agora é o bum, cando están a saír dos niños e en plena actividade e é, ademais, o período no que a xente está máis tempo no campo", explica.
Ademais, en lugares como Galicia, onde se produciron as tres mortes, coincide co período no que a xente está a rozar e quitando maleza, polo que se xunta que as avispas están activas e que nós imos á súa zona".
