O visitante da provincia de Ourense que se desprace entre Castro Caldelas e Pobra de Trives descubrirá espalladas polo camiño, varias confeiterías e panaderías que anuncian as súas "bicas manteigadas" e se se para a preguntar, moitos deles reivindicarán a orixe deste doce para o seu propio concello.
En realidade descoñécese a orixe desta bica cuxa particularidade está nunha elaboración a base de manteiga de vaca, ovos, azucre, canela e masa de pan fermentada, segundo explicou a GG Elena Luís Núñez, de 58 anos e elaboradora deste doce que vende co nome de "Bicas de Trives".
Con esa denominación para o seu produto, Isabel estende o nome do seu pobo xa que vende "bicas" desde fai 14 anos para toda Galicia, Barcelona e Madrid.
Festa dá Bica na cabeza de Manzaneda
Os cinco panadeiros que elaboran bica en Trives, venderán durante o fin de semana miles de pezas de dous tamaños e os visitantes que se acheguen a Cabeza de Manzaneda -a 17 quilómetros de Trives- coñecerán a imaxe estival da única estación de esquí de Galicia e gozarán da música de 600 gaiteiros que compiten nun certame celtibérico.
Ademais, segundo explicou o alcalde de Trives Luís Álvarez, poderán degustar 3000 anacos de bica acompañada por unha copita de licor café, produto tamén tradicional na comarca.
A festa que se celebrará na cabeza de Manzaneda os días 30 de xullo e 1 de agosto suporá o momento de maior venda de bicas, segundo explicou Isabel Luís, que porá á venda mil pezas en dous tamaños diferentes "cando nunha época normal a venda pode ser de 200 á semana", agregou.
Historia perdida
A falta de estudos documentados sobre a orixe da "bica manteigada" que se elabora en casas e panaderías de todo o Macizo Central de Ourense, os panadeiros xa retirados Purificación Sánchez Alonso e Francisco García Pérez -de bicas "Almendro"- explicaron que o doce se elabora polo menos desde hai cen anos en moitas casas.
"Había dúas familias de irmás solteiras coñecidas como As Perejilas e As Farrapas, e o panadeiro Luciano, que son os máis antigos dos que temos referencia", explicou Purificación.
As irmás apellidadas Perexil -de aí o seu sobrenome- están no recordo de todos como as que abrían o forno da súa casa para que nas vésperas de festa, todas as mulleres dos pobos de arredor fosen levar ovos e azucre para que elas fixesen a bica a cambio dun módico prezo.
"As Perejilas", xa falecidas, tiñan ademais "unha especie de bar", segundo explicou o alcalde Álvarez, e deixaban a chave na fiestra de forma que cada mañá, todos os traballadores abrían o bar, servíanse café ou licor café que era caseiro, e comìan amendoados ou rosquiñas que elas elaboraban o día anterior "e todos deixaban algo de diñeiro".
As outras dúas irmás coñecidas na comarca, "As Farrapas" eran Maruja e Pastora, e foron as primeiras en abrir un local para o público destinado á venda de bica "e sempre mantiveron a receita como un segredo de familia" explicou Purificación Sánchez.
Con todo, o seu marido Francisco García coñeceu esa receita porque o seu pai tiña instalado un forno no que cocían bicas e outros doces Maruja e Pastora "e aos poucos, fun sabendo os ingredientes e o proceso de elaboración que foi o que utilicei despois eu ata que pechamos a panadería fai 16 anos", agregou.
Con calquera das dúas receitas, os panadeiros elaboran un produto que non ten conservantes nin colorantes e que se mantén fresco durante moitos días por presénciaa protagonista da manteiga de vaca.
Tradición manteigada para verán e inverno
As bicas elabóranse durante todo o ano pero as vendas, segundo explicou Isabel Luís, concéntranse nos fins de semana do inverno, pola chegada de afeccionados ao esquí á próxima estación de Manzaneda, no primeiro fin de semana de agosto pola festa musical e gastronómica e en vésperas das festas patronais de San Bartolomé -o día 24 de agosto- e as do Cristo e a Dolorosa en setembro.
