Temía que Europa me decepcionaría este ano. Pensaba que os votos dos pretéritos, os retrógados e os desalmados lograrían que Israel gañase. Non me importa que Israel gañe un concurso televisivo, pero si que gañe terras para arrasar todo o que levante do chan, sexan persoas, árbores ou hospitais. Estiven vendo un vídeo da representante semítica. Varios rapaces do seu equipo berrábanlle e insultábana para que se afixese a esa agresividade durante a súa intervención en Eurovisión. O importante non era tanto esquecer a violencia que desenvolve o seu país como non desconcentrarse. A música é sandadora. Na Torah 16:23 pode lerse o xeito no que espírito de Deus baixa ao rei David para que este toque a lira "daquela David sentía un alivio, sentíase ben e o espírito maligno afastabase del”.
Ortega i Gasset escribiu que "como as masas non deben nin poden dirixir a súa propia existencia, e menos rexentar a sociedade, Europa sufre agora a máis grave crise que a pobos, nacións, culturas, poden padecer". Ortega tiña un pensamento elitista porque desconfiaba das colectividades. Sospeitaba que se guiaban pola emoción. Eurovisión é un exemplo diso. Afortunadamente, inocuo. Pío Baroja definía a democracia como "a ditadura dos números". Consideren vostedes nesta lectura que están facendo do meu texto que Baroja era a Oposición. Contra unha postura e a contraria. Se había unha postura definida el estaba en contra. Máis que razoamentos tiña teimas.
As masas españolas que votaron no certame televisivo da canción outorgaron a máxima puntuación á cantante de Israel e a segunda, a Ucraína. Fixeron distingos entre dúas invasións duns países a outros; onde eu non os atopo. Lembroume a Alberto Núñez Feijóo cando pide que se manteña a ideoloxía fóra das aulas mentres visita un colexio católico.
O pasado xoves contábame unha directiva da maior empresa de moda que temos no país que París e Milán propoñen saias para homes neste tempada. Ela dubidaba da aceptación entre os rapaces desta proposta. Eu pensei no atraso de corenta anos que levamos. Acordaba de Juan Luis Aramburu, que era daquela un rapaz de Ribadeo e agora é un home a quen teño visto traballando nunha zapatería da rúa Real da Coruña. Houbo unha noite dos anos 80 na que saíu de festa cun pantalón anchísimo de perna, que a convención social caracterizou como saia. Saltou coma un escándalo na vila, un pavor estético que se apoderou da maioría moral. Foi un pequeno paso para Juan Luis, pero un gran paso para todos os mozos que non se atreveran a traspasar as barreiras levantadas pola masa.
No caso de Eurovisión o criterio do xurado premiou a Nemo, un talento dotado dunha técnica vocal espectacular que se declara non binario. Gustaríame usar 'ele' neste texto, pero un escribe acoutado polas normas da Real Academia Galega; así que recurrirei a el por se o masculino o seu xénero de partida. En novembro, Nemo quitou a canción This body (Este corpo), na que borra as fronteiras do xénero. "Se este corpo fose unha casa, queimaríao/ e construiríame un lugar onde sentirme seguro./ Se este corpo fóra unha noite, dumiríao/ Mañá habería outro día". A letra expresa o sufrimento de sentirse vítima da interpretación imperante da bioloxía.
A filósofa feminista Judith Butler, que figura entre as formuladoras da Teoría Queer, poñía o outro día un exemplo ben interesante: "Rafael Nadal viste de rosa. É o tipo de masculinidade definitiva". Nemo tamén vestiu de rosa para actuar, cunha saia e unhas medias; pero mesmo a color parecía outra.
Cristiano Ronaldo pode facerse buratos nas orellas para chantarse uns pendentes que parecen bisutería abrillantada sen que ninguén cuestione o seu xénero. Moitos afeccionados imitaron esas xoias sen pararse a pensar na trascentencia do xesto. As masas non sempre se rebelan, señor Ortega. Unicamente temen que lles rompan a súas convicións sobre o seu xénero, a súa familia, Deus e o seu equipo de fútbol. A dedución é que son crenzas débiles, mal asentadas.
Butler conta en Quien teme al género, que publicou Paidós neste mes de maio, que foi dar unha charla a un centro cultural de São Paulo no 2017. Tardou moito en saír porque no exterior había unha multitude enfurecida e bolsonarista que queimara unha efixie súa. Os manifestantes percibían que a defensa que fai da homosexualidade é unha primeira estación que conducirá ao sexo con menores e con animais. Convivimos con persoas que se rixen por esas ideas. Deberiamos asumilo.
A pensadora sinala que o daquela presidente de Brasil, Jair Bolsonaro, chamaba a "manter o xénero fóra das aulas", argumentando que "pon en cuestión o carácter natural e normativo da heterosexualidade". A consecuencia sería que, se a heterosexualidade perde a exclusividade do que consideramos normal, "se desatará sobre a Terra unha onda de perversidade sexual".
Nesa concepción anda Santiago Abascal. O líder de Vox brama contra "a ideoloxía de xénero". É curioso que avogue por manter o xénero afastado dos colexios e, ao tempo, defenda a separación dos alumnos por xénero, que non deixa de ser un empeño do Opus Dei en crear anomalías. Gustaríame saber qué pensan todos eles do cartel que colocou a alcaldesa popular de Almería sobre o abuso infantil despois das barrabasadas que largaron contra a lei do soamente si é si. Levei outra sorpresa nese ámbito: os xuíces deixaron de aplicar a norma en beneficio do reo de xeito masivo en canto Irene Montero cesou como ministra.
O irónico da desputa eurovisiva entre dous modelos de sociedade é que a primeira persoa non normativa que gañou o certame foi unha transexual, Dana International, en 1998. O singular é que tiña unha chaqueta de plumas deseñada por Jean Paul Gaultier para actuar, pero non se atreveu vestila no escenario ata a actuación posterior a ser proclamada gañadora. O artista suízo que gañou este ano interpretou a súa peza cunha chaqueta de plumas. Non parece que fixese unha referencia á súa antecesora, pero podemos facer esa lectura.
Aínda non comentei a canción española, Zorra, que canta Nebulossa. O tema ten ritmo e resulta coreable, polo que penso que cumpre a súa función no ámbito musical. A letra pareceume interesante polo que ten de provocador e de volver a agresividade cara ao estigma social: "Si salgo sola, soy la zorra/ Si me divierto, la más zorra/ Si alargo y se me hace de día/ Soy más zorra todavía".
En galego unha zorra é un carro pequeno de rodas que se arrastra. Xa me atopei a interpretación de que o castelán usa esa palabra de xeito despectivo contra as mulleres por influencia do galego polo seu significado de arrastrar. En fin.
A miña dúbida é se unha canción que pode ter o seu percorrido popular nos locais nocturnos está ben defendida por unha cantante limitada de voz e torpe de movementos. Era o seu tema e estaba no dereito de defendelo? Nunca está de máis coñecer as fronteiras das habilidades propias.
Estou lento El poder del arte (Roneo, 2019), un ensaio breve do filósofo Markus Gabriel, que é profesor universitario desde os 29 anos, sendo o máis novo de Alemaña en conseguilo. Nese texto explica que a obra de arte existe indepentemente de que haxa espectador, polo que auguro que Zorra vai prolongar o seu éxito nun camiño separado de Nebulossa. Zorra' vai vivir unha vida propia e divertida que se verá sorprendida polo amencer.
