Estar só en tempo de tempestades

Hai unha relación metafórica entre o asalto ao Louvre e o encarceramento de Nicolas Sarkozy no sentido de que roubaron o luxo a ambas institucións. O asalto foi tan sinxelo e tan efectivo que dubido de que lle dese material a Georges Simenon para unha novela negra: unha empresa falsa de mudanzas, a rotura das vitrinas e fuxida en moto. O escritor precisaría máis elementos de misterio para dar alento longo a unha trama. Os medios de comunicación non paran de advertir, nun ton didáctico, que as xoias da coroa francesa perderán unha boa parte do seu valor se se desmontan para vender o material e que será moi dificultoso conseguir introducilas no mercado negro. Supoño que os delincuentes son ladróns, pero non parvos de todo. Paréceme a min que o botín acabará na casa de quen fixo a encarga unha vez que se forme costra na ferida no orgullo nacional  e a sociedade francesa comece a esquecer a humillación.

Máis aló das consideracións éticas e de que me resulte  indiferente o destino que teñan obxectos de ostentación monárquicos, quedei fascinado coa perfección estética da execución. Parecía un ballet ensaiado unha e outra vez. Evidentemente non puiden ver o asalto real. Hai na rede unha reconstucción da cadea BFM feita con intelixencia artificial que emociona pola súa beleza. É un roubo da vella escola racionalista —tan francesa—, que reduce todos os elementos aos necesarios para executalo e toda violencia á imprescindible para poder ser realizado. O resumo de danos materiais, descontadas as xoias, é a rotura de varios cristais. Cómpre preguntarse por que se pode recrear o asalto con tanta facilidade, pero non se pode asegurar que uns obxectos de valor histórico enorme estean seguros nun museo.

O crime no Louvre é unha pinga no océano do afundimento francés. Lin case todos os libros de Michel Houellebecq. Pídolles que non pronuncien jaulebeq porque non é inglés. Digan uelbeq, por favor. Coméntolles isto porque está moi estendida a pronuncia anglófona. O outro día estiven escoitando El Café de Mendel, o espléndido podcast literario de José Carlos Rodrigo Brito e Jan Arimany. Entre os dous leron todo o publicado desde a invención da imprenta de tipos móbiles, e saben contalo con amenidade e sabedoría. Rodrigo Breto vén de publicar o ensaio Michel Houellebecq, la corrosión de lo humano (Ediciones del Subsuelo), donde ofrece a explicación ás obras do escritor. Demostra coñecer notablemente a literatura de Houellebecq e escasamente a pronuncia francesa. Desculpen que eu tropece no anecdótico.

Vou lendo as novelas de Houllebecq segundo as publica porque funcionan como adiantos do seguinte capítulo na historia universal do varón caucásico e heterosexual que asoma á vellez. Coma min, por exemplo. Non se trata de que comparta o nihilismo libertario, misóxino e racista de Houllebecq; senón que me serve para vislumbrar as tendencias que se van impoñer entre os homes brancos aos que lles gustan as mulleres e que anda na sesentena.

O tratado de Rodrigo Breto recolle unhas declaracións do novelista francés co gallo da aparición de Sumisión (Anagrama). Fala da construción do personaxe: "Progresivamente sácolle todo. Empezo polo máis grave, sácolle o amor. Despois, e xa é menos importante, sácolle os pais. A seguir, sácolle a posibilidade de crer en Deus.E, para rematar, sácolle a súa relación coa arte". A consecuencia, como sabemos por Sartre, é a soedade; aínda que o pensador anima a usar esa falta de cargas para sermos libres.

Houllebecq sitúa os protagonistas das súas novelas, que non deixan de ser un despregue de trasuntos seus, nun campo de batalla. José Carlos Rodrigo Breto describe ese campo como "resistir diante dunha vida que nos resulta insoportable".

O autor do estudo sobre o escritor detalla a esencia das novelas de Houellebecq: Ampliación do campo de batalla ("a sociedade como campo de batalla permanente"), As partículas elementais ("a tecnoloxía elimina o padecemento"), Lanzarote ("a decadencia do home dominante"), A posibilidade dunha illa ("as crenzas son ineficaces"), O mapa e o territorio ("a frustación"), Submisión ("a relixión musulmá como problema"), Serotonina ("morte por tristeza e soedade") e Aniquilación ("abandono do home como distopía"). Eu atopei un regreso á confianza no ser humano nesta última novela.

Vendo entrar a Sarkozy ir cara a La Santé, da man da cantante Carla Bruni, para ser encerrado, lembrei que tiña pola casa o seu libro de 2020 O tempo das tempestades (J'ai Lu), que comprei en peto. Conta nese texto que "o 16 de maio de 2007 estaba só. Tiña un equipo de conselleiros, de amigos, de visitantes vespertinos, pero estaba eu só para tomar e asumir a decisión final".

Sarkozy é enérxico e valente, ten convicións, seguridade en si mesmo e un afán autoritario que o afasta dos personaxes de Houellebecq, derrotados e pusilánimes. "Non tiña ninguén cara a quen volverme. Pechei os ollos. Todo un golpe, a gravidade e, sobre todo, a soedade propia da función que me botaran sobre as costas", insiste sobre ese momento "desexado, buscado, soñado e logrado" de ser presidente. Máis adiante dá a clave da alma gala: "É unha bela característica francesa namorar das palabras e emborracharse cos discursos". Pero, desta volta, hai moito que ler entre liñas.