ARANCHA Nogueira (Ourense, 1989) ten na súa poesía unha virtude a suliñar sobre outras moitas, e que a fai moi necesaria nos nosos tempos, como é a de facer da linguaxe un elo cos máis novos, e todo iso sen perder a súa calidade ou un horizonte poético no que as emocións abrollan sen precisar de altisonantes palabras que poderían afastar da poesía a lectores que acudan a ela coa desconfianza de ser un xénero cheo de complexidades.
Arancha Nogueira, coa obra gañadora do Premio Victoriano Taibo 2021, Antese, que vén de saír do prelo da editorial Galaxia na colección Dombate, constrúe un camiñar a través de tres momentos, de tres abrollos que, concentrados nos meses da primavera -marzo, abril e maio- serven para visibilizar o encontro de dúas mulleres, nai e filla, nunha contorna natural, nun xardín, que se establece como inspiración e marco para a configuración dun diálogo entre dúas xeracións e no que atopamos temas como o medo, a incomunicación, a responsabilidade ou a ausencia da liberdade, que semellan volver a nós como parte da experiencia que supón os diferentes momentos polos que pasamos ao longo da vida.
No xardín ámbalas dúas constrúen unha nova identidade, a da muller madura e a da muller que medra, establecéndose un proceso de comunicación que é o grande achádego do libro.
"No silencio non hai nada de ilusión/no silencio sempre hai algo de ameaza", escribe Arancha Nogueira, e así é como silencio e ameaza están na cerna deste libro de poemas, neste atoparse unha nai e unha filla para converter as miradas que se dirixen, as palabras coas que se comunican, ou as fiestras que abren entre elas, como aquilo que se precisa para desterrar a escuridade que envolve o silencio, para "que marchen as moscas", para que cheguen as flores.
No xardín ámbalas dúas constrúen unha nova identidade, a da muller madura e a da muller que medra, establecéndose un proceso de comunicación que é o grande achádego do libro. Ese andamio que se propón máis alá da propia palabra, ofrecéndose toda unha serie de instruccións para moverse polas tecnoloxías dixitais e de que xeito estas se incorporan á conversa, abrindo posibilidades, achegándonos a unha nova linguaxe que nos está a colonizar dun xeito imparable e que acabaremos aceptando como parte dunha nova realidade que se abre entre nós nos últimos anos. "Funambulistas perfectas,/ falamos en idiomas de intemperie".
É, nese equilibrio do que fala a autora, onde xorden as emocións e as sensacións, tamén o arreguizo no lector por estar ante unha conversa que é moito máis que iso, que un intercambio de palabras. Estamos fronte a un intercambio de roles, a un cambio de paradigma na existencia feminina reflectido nestas dúas mulleres que tentan comprenderse dende o territorio dos afectos, mais tamén dende a comprensión do que vén, de novas estacións, con máis o menos ventos, con máis ou menos flores, que atravesar para afondar nese coñecemento mutuo, pero tamén para relacionarse coa sociedade e o tempo que lles toca vivir a cada unha delas.
Escoitar música, arrincar as malas herbas, loitar contra os medos ou sentirse "orfa das certezas", convértense en partes dese proceso de maduración que se converte na aprendizaxe que propón a nai sobre a filla. O tempo vivido alumea no tempo por vivir. Os aloumiños entre elas convértense en sinais de resistencia, na esperanza fronte ao sismo. Mentres, sucédense as instruccións ao teclado, as mensaxes de whatsapp, os emojis, signos de novas formas de comunicación, novas pestanas que abrir no noso tránsito tan necesario deste tipo de paradas para a reflexión da noso posicionamento sen unha estratexia clara de acción. Arancha Nogueira establece todo un mapa de movementos para, dende esa natureza, recuperar unha certa harmonía apoiada na sinxeleza da contorna, nunha natureza dende a que reivindicármonos fronte á "música do medo".
Nesa natureza a autora atopa as ferramentas para a súa defensa, mellor dito para a defensa común das dúas mulleres, establecendo deste xeito a súa resistencia cunha nova linguaxe, cun novo marco co desexo de que "Querería para nós/ un exército de estralotes".
