O catalán de orixe vasca Isaki Lacuesta conseguiu unha proeza poucas veces repetida no Festival de Cine de San Sebastián: gañar a Concha de Ouro en dúas ocasións, a primeira en 2011, coa controvertida Os pasos dobres e este sábado, por unanimidade do xurado, con Entre dos augas.
Con Lacuesta, só un puñado de elixidos lograron dúas Cunchas na súa historia: Francis Ford Coppola, Arturo Ripstein, Manuel Gutiérrez Aragón, Imanol Uribe e Bahman Ghobady.
Se con Os pasos dobres foi apupado e pouco comprendido, esta vez foi recibido cun caloroso aplauso. O director invitou a subir ao escenario a todo o equipo, porque a película "fíxose en familia", dixo, e deu a palabra ao actor Israel Gómez Romero, Isra, que, emocionado, rompeu a chorar.
Isra, e o seu irmán Francisco, Cheíto, foron tamén protagonistas de A lenda do tempo, e hoxe, doce anos máis tarde, convenceron ao xurado para conceder o seu premio máis importante por unanimidade.
Entre dos aguas é un filme escrito a catro mans coa súa compañeira e guionista Isa Campo que combina realidade e ficción para contar os complicados intentos de ambos os irmáns por sobrevivir na deprimida localidade de San Fernando de Cádiz.
A gala, presentada por Edurne Ormazabal e Maribel Verdú, non esquivou os discursos reivindicativos, algúns de alto ton político, como o do guionista premiado por Yuli, Paul Laverty, que denunciou os 58 anos de bloqueo de EEUU a Cuba e criticou a EEUU e a Israel por ser "dous expertos en castigo colectivo contra a poboación civil".
Louis Garrel, que recollía ex aequo o premio con Laverty pola súa película Un hombre fiel, compartiu o seu galardón co cineasta ucraíno Oleg Sentsov, en folga de fame desde hai catro meses nun cárcere ruso e pediu a Rusia que escoite á comunidade internacional e que o libere.
Mención aparte merece o arxentino Benjamín Naishtat que, na súa primeira vez competindo no Zinemaldia, leva dúas Cunchas de Prata: unha, propia, como mellor director, e a outra para o seu actor Darío Grandinetti, brillante no seu papel de avogado burgués, que, por certo, crece en cada escena que comparte co chileno Alfredo Castro.
O actor arxentino recordou que Naishtat aínda non nacera cando todo isto pasaba no seu país, aínda que "se interesou, investigou, decatouse e decidiu" rodar unha película especialmente pertinente nun momento "en que a dereita e o fascismo parece que volveron crecer no mundo".
Ademais, o xurado premiou ao director de fotografía de Rojo, Pedro Sotero, que llo dedicou ao ex presidente brasileiro Lula da Silva, "preso político" para o que espera que pronto se arranxe "ese erro".
Igualmente, recoñeceuse o impresionante traballo da actriz norueguesa Pia Tjelta e a súa dramática conversión, a tempo real, nunha nai que asiste impotente ao intento de suicidio da súa filla, un experimento de 98 minutos de plano secuencia ideado pola tamén actriz sueca Tuva Novotny no seu debut na dirección, Blind Anuncio.
E o premio especial do Xurado recaeu en Alpha. The Right to kill, de Brillante Mendoz, unha historia de corrupción policial co transfondo da guerra real que o presidente Rodrigo Duterte leva a cabo contra o consumo e tráfico de drogas no seu país, que causou máis de 7.000 mortos.
Outra debutante, a arxentina María Alché, que logrou con Familia Mergullada, o prestixioso Premio Horizontes Latinos, dedicoullo "a todas as mulleres que fan cine, porque necesitamos -dixo- máis miradas femininas". Unha película conta a viaxe emocional e o duelo dunha muller que perdeu á súa irmá.
O Zinemaldia luciu unha nova imaxe co cambio do deseño da Concha, máis sinxela e menos barroca, creación de Estudo TGA.
