Torta de améndoas de Mondoñedo. Foto: JOSÉ Mª ÁLVEZ
IR A MONDOÑEDO polas San Lucas é unha tradición para as xentes do norte da provincia. Compráceme cumprir este ritual. Dar un paseo pola feira cabalar máis antiga de Galicia, con 857 anos de historia, degustar unha ración de polbo ou pasear polas súas vellas rúas empedradas constitúe unha distracción para o corpo e para o espírito, como dicían os clásicos. De paso convén aproveitar a visita para levar os sabores da cidade: os tomates da súa horta e a torta.
O dos tomates é un costume novo, froito da influencia dun amigo que sempre que acode a Mondoñedo visita unha tenda próxima á praza de abastos para comprar tomates e hortalizas do lugar. Eses tomates traen á memoria os sabores da infancia, que non admiten comparación cos insípidos exemplares que poboan os estantes das superficies comerciais. Permítennos recuperar as esencias do auténtico. é unha pena que a produción hortofrutícola autóctona permaneza relegada nun segundo plano.
O de comprar unha torta de améndoa é outro rito obrigado. Como outras famosas tortas lucenses e algúns nosos doces tradicionais teñen a améndoa como ingrediente principal. Só na zona norte atopámonos varias tortas de améndoa con nome propio xunto á de Mondoñedo. Temos as de Viveiro e Ribadeo, coñecidas como Real e Alejandra, respectivamente, que teñen similitudes coa anterior. Moi diferentes, pero tamén coa améndoa como protagonista, son o roscón de Vilalba ou as tortas de Ancano, en Portomarín. Esta última inclúese na variedade das de Santiago.
Cada torta leva o nome do seu pobo e a súa procedencia común son os obradores eleciásticos, pero a de Mondoñedo goza dunha innegable sona e incluso ten dedicada unha publicación, obra de Xosé Ruiz Leivas. Este estudioso local indagou as orixes do histórico doce para dalo a coñecer na súa obra ‘A ruta dá torta de Mondoñedo', que se editou en galego, español, inglés e francés para dala a coñecer a curiosos e turistas.
A ruta inclúe paradas nas confeiterías mindonienses que elaboran o ancestral doce. A Alianza é a máis antiga e conta cun recoñecido prestixio. Outra é ‘o O Rei das Tartas', que a converteu no máis universal das sobremesas galegas. Carlos Folgueira pai foi o gran divulgador desta xoia gastronómica por toda España. O seu fillo Carlos continúa o seu labor. A pastelería Val de Brea destaca pola súa sapiencia artesanal para preparar este doce.
A receita desta torta aconsella colocar unha capa de biscoito sobre a base de hojaldre. Encima van outras capas de cabelo de anxo e améndoa, sen esquecer o almíbar. As tiras de hojaldre coroan a torta, pechada a man. Tamén é unha gozada probar algunha feita en casas particulares, con cabelo de anxo procedente de cabazas da propia horta. Nestas cunqueirianas Terras de Miranda brilla tamén con luz propia a torta de améndoa da pastelería Irma de Riotorto, onde se fai unha dobre cocción da améndoa.
