'A derradeira leición do mestre' chega con polémica á Cidade da Cultura

O acto de desembalaxe da obra, chegada esta semana desde Bos Aires, onde foi pintada por Castelao en 1945 durante o seu exilio e de onde nunca saíra, celebrouse este mércores na Cidade da Cultura

A chegada da obra A derradeira leición do mestre de Castelao, que se poderá ver por primeira vez en Galicia, tampouco esquivou a polémica coa que os restos do seu autor chegaron a Galicia en 1984 para descansar no Panteón de Galegos Ilustres. 

O acto de desembalaxe da obra, chegada esta semana desde Bos Aires, onde foi pintada por Castelao en 1945 durante o seu exilio e de onde nunca saíra, celebrouse este mércores na Cidade da Cultura en presenza das autoridades, encabezadas polo presidente da Xunta, Alberto Núñez Feijóo. 

Ao acto acudiron, entre outros, os portavoces do catro grupos parlamentarios, (PPdeG, En Marea, PSdeG e BNG), unha reunión que de cando en cando adoita prodigarse noutros actos máis aló dos plenos do Parlamento, así como representantes da directiva do Centro galego de Bos Aires, lugar de procedencia da obra.

"A figura do profesor na obra foi asasinada e é Alexandre Bóveda", clamou Villares, que pediu que se salden as "contas pendentes" coas persoas "asasinadas, humilladas e violadas"

O cadro, un óleo de 2 metros de alto, mostra a un profesor no chan, asasinado, mentres un neno chora agachado e outro, un pouco maior, consólao. 

Tanto o título como a persoa á que encarna o profesor fan referencia, presumiblemente a Alexandre Bóveda, amigo de Castelao, nacionalista como el e asasinado os franquistas 

A obra "en perfecto estado", segundo Carmen Menéndez, do departamento de exposicións da Cidade da Cultura, será desde o vindeiro venres e ata o mes de marzo a peza central da exposición Castelao maxistral, que rende homenaxe aos mestres represaliados durante a II República. 

A deputada de En Marea Ánxeles Cuña, neta de Alexandre Bóveda, non quixo fotografarse coas autoridades 

Nun acto "histórico" e cargado de simbolismo, como recoñeceron todos os interlocutores, e que se presumía protocolario, foron as denuncias dos grupos da oposición, singularmente En Marea e o BNG, sobre as "ausencias" no discurso de Núñez Feijóo sobre o significado do cadro as que marcaron o desencontro. 

Núñez Feijóo incidiu no seu discurso na importancia do cadro e no marcado carácter simbólico e histórico da obra tanto polo seu autor, como pola calidade e, desde logo, pola temática, "a lección histórica, a homenaxe aos profesores". 

Para o presidente galego, a pintura de Castelao representa "a defensa da educación fronte ao fanatismo" e mostra que "a educación en liberdade é o medio para promocionar os valores democráticos" e supón, ademais, unha "advertencia para que nunca máis" pode suceder algo similar. 

Ana Pontón: "Non facer un recoñecemento da realidade é ofensivo"

Núñez Feijóo asegurou que a Galicia que Castelao quería "só se podía soñar" cando pintou a obra e opinou que "por fortuna" ese soño está en boa parte representado na Galicia de hoxe en día, na que a educación xoga un papel "fundamental". 

A chegada desta obra e a exposición son pois, dixo, un acto "histórico e simbólico" que reconcilian aos galegos coa xustiza e failles sentirse "máis galegos que nunca". 

Ao termo do seu discurso, o único institucional previsto, os portavoces dos grupos tamén fixeron declaracións. 

O primeiro deles Luís Villares (En Marea) quen, levantando a voz, quixo "completar" o discurso de Núñez Feijóo con "cousas que se deixaron de dicir". 

Leiceaga destacou a necesidade de seguir cumprindo e profundando na lei de memoria histórica, para que non haxa persoas enterradas sen identificar 

"A figura do profesor na obra foi asasinada e aquí non se dixo e é Alexandre Bóveda", clamou Villares, que pediu que se salden as "contas pendentes" coas persoas "asasinadas, humilladas e violadas" e reclamou sepultura digna para as persoas nas cunetas. 

Acompañado no acto pola deputada de En Marea Ánxeles Cuña, neta de Alexandre Bóveda, que non quixo fotografarse coas autoridades, Villares pediu tamén a anulación dos xuízos sumarísimos durante o franquismo e a devolución dos bens obxecto de "rapina" polos franquistas, como o Pazo de Meirás. 

A continuación, Ana Pontón (BNG) reivindicou o "valor" de Castelao, "que foi nacionalista e que sufriu exilio", no que faleceu, e insistiu en que quen está na obra é "Bóveda, mártir, asasinado polo fascismo". 

"E non facer un recoñecemento da realidade é ofensivo", asegurou a dirixente nacionalista, que afirmou que lle transmitiu a Núñez Feijóo a mesma mensaxe, porque é preciso coñecer a realidade e non vivir "máis episodios de manipulación". 

Puy: "Esta obra é un sinal de que debemos aprender do pasado para facer un futuro mellor, que pasa pola reconciliación, a memoria do que pasou, para non repetila nunca e pola convivencia, a autonomía e a democracia"

Xoaquín Fernández Leiceaga (PSdeG) sinalou que se trata dunha obra cun significado "aberto", na que hai quen identifica ao profesor con Alexandre Bóveda, "que é factible", ou tamén quen a interpreta como "unha homenaxe aos mestres asasinados e represaliados polo fascismo" durante o golpe militar e o franquismo. 

En calquera caso, dixo, trátase dunha obra moi relevante para Galicia e destacou a necesidade de seguir cumprindo e profundando na lei de memoria histórica, para que non haxa persoas enterradas sen identificar e para retirar a simboloxía franquista dos edificios públicos. 

O portavoz do PPdeG no Parlamento, Pedro Puy, evitou as polémicas e dixo que se trata dunha obra que persegue que "todos os galegos poidan aprender" da última lección do mestre, "unha lección na que Castelao eloxia a ejemplaridad dos mestres personalizada moi posiblemente, con toda probabilidade, na figura de Alexandre Bóveda". 

"Estamos moi contentos de que esta obra poida ser gozada en Galicia porque é un sinal do que debemos aprender do pasado para facer un futuro mellor, que pasa pola reconciliación, a memoria do que pasou, para non repetila nunca e pola convivencia, a autonomía e a democracia", concluíu. 

Comentarios