'Peregrinas', o particular Camiño de Santiago á inversa de tres octoxenarias

Un particular Camiño de Santiago cara ao leste, con destino en Tarragona, e tres octoxenarias escapadas dunha residencia no verán do pasado ano, o do desconfinamiento, serviron ao autor Joaquín Berges para escribir Peregrinas, unha novela que demostra que "nunca é tarde para cumprir os teus soños".

Editada por Tusquets, Peregrinas é a última novela do escritor Joaquín Berges (Zaragoza, 1965), quen explica nunha entrevista con Efe que tiña desde hai tempo o propósito de escribir sobre ese particular Camiño de Santiago, coa idea de que España é simétrica nun eixo vertical e que Galicia e Cataluña teñen moitas cousas en común, de tal forma que se puidese facer unha ruta desde Madrid que acabase en Tarragona en lugar de en Santiago de Compostela.

A chegada da pandemia convenceulle de que esa viaxe debía estar protagonizado por anciáns, dobremente confinados durante estes meses nas residencias.

As protagonistas de Peregrinas son Dorita, Fina e Carmen, tres octoxenarias que, co pretexto de facer o Camiño de Santiago, escápanse da residencia de anciáns onde viven o verán do desconfinamiento. En realidade, Dorita ten unha materia pendente en Tarragona, e convenceu a Carmen, que ten carné de conducir, e a Fina, que é dona dun vello Volvo 850, para que a acompañen.

A Fina, que sofre un principio de demencia, van convencéndoa de que están a facer a ruta que leva a Santiago de Compostela, aínda que tomaron xusto o sentido contrario, cara ao Mediterráneo.

Berges foi buscando as localidades simétricas e equipara na súa novela Burgos con Zaragoza, León con Lleida, Ponferrada con Montblanc... ata chegar a Tarragona, correspondente con Santiago de Compostela.

"España ten moita pluralidade, temos acentos, idiomas, gastronomía distintas, pero hai moitas cousas que nos fan simétricos", como é o caso de Galicia e Cataluña, asegura Berges. "Moitas cousas iguais que as fan distintas", como di unha dos seus protagonistas.

Mentres, a novela reconstrúe os momentos máis singulares das vidas das tres mulleres e Xullo, un coñecido que as acompaña, e os motivos que xustifican a súa escapada.

Fuxindo dunha novela simple ou frívola, Joaquín Berges reflicte así a viaxe interior que fai cada un dos seus catro protagonistas a través de recordos das súas vidas, unha explicación da razón pola que decidiron emprender esa viaxe, e afrontar "unha segunda, unha terceira ou unha cuarta oportunidade, a oportunidade final de cumprir os seus soños".

"A novela", di Berges, "expón ao principio a pregunta: ¿cando é tarde para cambiar de vida e para cumprir soños?". E a resposta é "nunca é tarde'", indica o escritor.

A través dos seus personaxes, o escritor explorou as diferentes formas de confinamento que existen, na súa opinión: desde o que sofre unha muller maltratada polo seu marido; a enfermidade dun fillo que padece outra, o da soidade dunha dos seus protagonistas...

O autor introduciu a emoción na súa novela a través do relato das súas vidas pero tamén o humor na forma na que se enfrontan a este Camiño de Santiago ao revés e as situacións que viven neste empeño de deformar a realidade para que Fina non se de conta de que están de camiño a Tarragona.

É un humor "branco" e incluso infantil, indicou Bergés, que non quixo facer nada ofensivo, explica.

Con esta novela, o autor quixo realizar unha homenaxe á xente maior, esquecida nesta "sociedade tan xuvenil e tan tecnolóxica", sostén Berges, que recoñece non obstante que a pandemia serviu para pór o foco neles e colocar "na orde correcta" as prioridades.