Controlar os factores de risco, sobre todo a hipertensión arterial e un estilo de vida saudable, evitando o sedentarismo, a obesidade ou o tabaquismo, son as medidas máis eficaces para minimizar as posibilidades de sufrir un ictus, segundo o presidente da Sociedade Española de Trombose e Hemostasia (SETH), José Antonio Páramo.
Cada ano, unhas 120.000 persoas en España sofren un destes eventos cerebrovasculares, segundo datos da Sociedade Española de Neuroloxía (SEN), dos que aproximadamente a metade quedarán con secuelas. Representa a segunda causa de morte en España (a primeira en mulleres), a primeira causa de discapacidade adquirida no adulto e a segunda de demencia. Por comunidades autónomas, Andalucía é a que máis casos rexistra ao ano (21.000), seguida de Cataluña (12.000), Madrid (11.000), Comunidade Valenciana (10.500) e Galicia (7.000).
Prodúcese pola obstrución do fluxo sanguíneo dunha arteria (trombose, embolia), o que orixina unha diminución da rega sanguínea nesa parte do cerebro. As súas consecuencias no cerebro poden ser graves e os síntomas producidos moi incapacitantes. Os seus síntomas aparecen de forma brusca e inesperada, e os máis comúns son as dificultades para falar ou entender, a perda brusca de forza ou sensibilidade nunha parte do corpo e a alteración da simetría facial, así como problemas de visión e dor de cabeza moi intenso.
A gran maioría dos pacientes adoitan presentar unha combinación de varios destes síntomas, e con só experimentar un deles, incluso se son reversibles ou transitorios, xa é motivo de urxencia. Polo xeral, estas secuelas afectan de xeito importante á calidade de vida. Por todo isto, o experto considera "vital" acudir de xeito precoz a un centro hospitalario para instaurar o tratamento canto antes, así como aproveitar a neuroplasticidade do cerebro que fai que, nesas primeiras horas, sexa máis fácil recuperar as funcións cerebrais afectadas.
O ictus pode ser isquémico (o máis frecuente, corresponde polo menos ao 75% dos casos) ou hemorráxico. O primeiro débese á obstrución do fluxo sanguíneo nunha arteria (trombose) que dá lugar a unha diminución do achegue de sangue ao cerebro, mentres que o hemorráxico ten a súa orixe na rotura dunha arteria. "A natureza do ictus condiciona o seu tratamento, pero a rapidez é o denominador común a todos eles: cada minuto que pasa sen atención médica complica a recuperación. Tempo é cerebro", insiste Páramo.
Os factores de risco cardiovascular adoitan estar detrás da maioría dos ictus (hipertensión arterial, hipercolesterolemia, obesidade, sedentarismo), e ser maior de 60 anos e muller incrementan as posibilidades de padecer este accidente cerebrovascular. En calquera caso, desde a Asociación Freo ao Ictus sinalan que pode ocorrer a calquera idade, con máis risco se se ten algún destes factores: hipertensión arterial, diabete, niveis de colesterol altos, tabaquismo, obesidade, problemas de corazón, vida sedentaria e consumo de alcol, entre outros.
De feito, recordan que nos últimos anos aumentou "considerablemente" a incidencia de ictus en adultos novos, debido en gran parte aos estilos de vida na sociedade. Neste contexto, apuntan que ata o 90 por cento dos casos "poderíanse evitar cunha adecuada prevención", tanto en persoas que non o sufriron ata o momento como para evitar que o ictus se repita, xa que o feito de sufrir un ictus aumenta o risco de sufrir un segundo.
