COMA CASE que todos os millennials, eu tamén uso os memes para me comunicar. Un dos meus preferidos é a versión simplificada dunha viñeta máis complexa e coñecida. Aparecen tres monigotes: á esquerda un coa esvástica no circuliño que forma a testa, no medio un coa bandeira negra e vermella dos antifascistas e na dereita un co logotipo de calquera medio de comunicación –pode variar segundo quen o use, evidentemente–.
O nazi di que quere matar a millóns de persoas só en virtude da súa raza, procedencia, orientación sexual ou visións políticas, o antifascista di que desexa deter a esa persoa por calquera medio posíbel, mesmo a violencia se é precisa... e o medio de comunicación berra: "De verdade, non vexo a diferencia!".
Europa Occidental –e España dentro dela, por suposto– ten un moi serio problema coas ideas intolerantes. Ou máis ben dous: o primeiro, a simple existencia destas, aínda que quizais isto sexa inevitábel; o segundo, a tolerancia que se está a ofrecer cara elas en determinados grupos sociais, partidos políticos, medios de comunicación, etc. Este feito percorre por completo a exhaustiva obra Antifascistas, publicada polo xornalista valenciano Miquel Ramos en Capitán Swing –editorial sempre aberta a libros que recollan ideas decote consideradas noutros foros coma subversivas–.
A tese de Ramos é sinxela e está comprobada factualmente ao longo das máis de seiscentas páxinas do libro: en España as ideas de ultradereita en España contan coa conivencia do que poderiamos chamar as estruturas do Estado e por isto os activistas que loitan contra o fascismo teñen que se autoorganizar, con todos os atrancos e as insuficiencias que isto provoca.
Como vimos de comprobar nas últimas semanas en Francia, non é un movemento exclusivamente español
A historia do combate contra a ultradereita no Estado español dende os anos 90 aparece ilustrada cunha boa morea de entrevistas –como en tantos outros libros que se están a publicar, feitas na pandemia por vía telemática–, análise de procesos xudiciais e sentencias –moi benévolas en xeral, se temos en conta que os feitos estaban decote relacionados con asasinatos ou xustificacións do Holocausto–, artigos e pezas de medios de comunicación e relatos persoais.
O autor, coñecido activista tamén, aporta en case que todas as ocasións o seu relato persoal dos acontecementos. Isto ten un evidente lado positivo se pensamos no moito que gaña en humanidade o seu relato... mais tamén un negativo, posto que nalgunhas ocasións bótase a faltar unha visión menos apaixonada dos sucesos –que podería chegar dun maior aproveitamento de fontes documentais e xudiciais, ás que Ramos non é nin moito menos alleo–. A escolla autobiográfica tamén se proxecta en asuntos estilísticos: Miquel Ramos é, por espírito, xornalista, e isto reflíctese nunha prosa áxil e sinxela –ás veces ata cun toque punk moi de agradecer– e nunha estrutura baseada en capítulos moi curtos polos que o lector pode chimpar se prefire deterse neste ou aquel caso máis concreto ou coñecido.
O final, como non pode ser doutro xeito, vén marcado pola institucionalización dos movementos de ultradereita. Como vimos de comprobar nas últimas semanas en Francia, non é un movemento exclusivamente español. De feito, ninguén axitou máis en realidade o espantallo antifa ca Donald Trump. Foi o turbio expresidente dos Estados Unidos quen converteu un movemento de seu fragmentario –como demostra á perfección o libro de Ramos– nunha "organización terrorista" coas súas declaracións. Os seus seguidores en España ameazan con continuar polo mesmo camiño e, se chegan ao poder, apoiarse en estruturas opacas para prohibir certas ideas políticas.
