Galicia padece unha catástrofe recorrente. É unha característica peculiar porque o propio país está feito de peculiaridades. A desgraza do Prestige é tan singular nosa como habitual. Vivimos a trinta millas náuticas dunha ruta que transitan barcos que se tambalean coma zombies noqueados por un peso pesado.
Marga Tojo botara un tempo fóra de Galicia. Volveu. "Tiven un stendhalazo". Camilo Franco leva uns meses encamado, non para gobernar Galicia, senón para gobernar un músculo da perna. Xacobe Martínez Antelo non agarda, improvisa. Montou a Orquestra Galega de Liberación como quen monta un horto: para improvisar coas mellores sementes
Xacobe Martínez Antelo ten un abrigo negro de varias capas e unhas patillas de Lobezno. Home lobo en Lugo. Falamos de política. E un pouco sobre jazz. Gústalle o jazz político. El toca jazz político. E bromea un cacho. Bromeamos bastante. Encántame rir con músicos de jazz. Case sempre falan en inglés con eses acento pastoso dos norteamericanos e non os entendo.
Uns anos atrás Paco Martín botaba o inverno baixo un sombreiro. Un día explicoume que era para darme a primeira frase da necrolóxica, que nunca sae á primeira. «Podes escribir: Sempre vivirá en nós a imaxe dos seus paseos pola Praza Maior de Lugo co seu sombreiro». Algunha vez pode fallarlle a saúde, pero nunca perderá o humor negro.
Chelo é a maior experta en plantas que coñezo. Eu pregúntolle ás veces unicamente por ver como desenvolve a sabedoría sobre esta cala ou sobre aquela flor de Pascua. Faino coa humildade de que o seu coñecemento non importa e co orgullo de amosalo.
Domingo Villar estivo o martes en Lugo. Contoume, xa mo contara, que «antes», antes era cando vivía o seu pai, chamaba a este cada mañá dende Madrid ás Rías Baixas para lerlle os folios que escribira o día anterior. Villar estivo en Lugo presentando Algúns contos completos, o seu libro novo.
Aínda se acorda en Lugo de cando un poeta local entrou enfebrecido na catedral pola porta central. Deitouse na nave maior. Bicou o chan santo cos brazos en cruz berrou: "Credo! Credo! Credo!", á moda da cabeza de Pardo de Cela, que rolou pola praza catedralicia de Mondoñedo despois de ser seccionada polo machado afiado e fernandino dun verdugo zurdo
Vostedes andan empezando o outono, pero o Arcipreste de Hita e máis eu xa levamos andada media estación. No seu calendario os meses outonais son agosto, setebro e outubro. Gústame esa estación porque trae caza, os cogomelos, as castañas e unha cesta surtida de froitos do bosque, que son pequenos e bonitos na gama de violetas
Sabemos que o Demo entrou en Xudas polo alimento. San Xoán detalla que "untado pan, deullo a Xudas, fillo de Santiago o Iscariote. Detrás do pan entrou nel Satanás". Os propios evanxelistas exculpan ao traidor. Falan de que o Deaño anulou a súa vontade para usalo como un instrumento do mal
RAMÓN CARBALLO marchaba exultante entre Campo Castelo e a consistorial. Parecía estar adestrando para dentro de dous anos A maioría de candidatos son nomeados por exclusión. Comentoume que o...
Cézanne nunca cedeu contra a vida. Aínda cando se lle acababa o gas do sol era levado nunha cadeira por un campo de laranxos que había cerca da súa casa en Aix. No amencer mandaba á Louise e ao xardineiro que o levasen en volandas para poder pintar ao aire libre. Eles ataban un pincel á súa man, que parecía a gadoupa dun grifón, e deixábano traballando.
Homero escribe os 24 cantos da Odisea para explicar que hai que volver a casa antes de que se enfría a cea. Ulises prende en todas as silveiras. Deixa que o líen lotófagos, cíclopes e outros menesterosos. Esa lectura sobre a obriga de volver en tempo, que era a orixinal, non a entendeu ninguén. Dende aquela pensamos que a viaxe debe ter un propósito.
Kirmen Uribe naceu nunha casa que cheiraba a "peixe, salmoira e suor". "A avoa traballaba na fábrica de conservas. Tamén a miña nai e as tías. Eran traballadoras, non amas de casa". Elas limpaban anchoas sobre a mesa da cociña. Os rapaces de antes coñecíamos os animais doutro xeito. Non eran obxectos de culto ao final dunha correa.
Fun facerme camisetas novas. Encárgollas a un home que se parece a Marlon Brando por vello e por orondo. A gráfica está nun arrabaldo campestre ao sur da cidade, segundo se vai a desmán de todo. A emoción de acudir a ese almacén de roupa amoreada é que el che cobra con voz áspera e en papel como se fose o teu provedor de fantasías ilegais
Anthony Bourdain foi o máis bucaneiro das cociñas que mellor buscou o tesouro. Sinto fascinación por Arcachon dende que lle lin Confesiones de un chef. Francia, as ostras que se gozan no mesmo bote de pesca, o viño temprano, o sol deitándose secretamente ao suroeste, sobre o mar brando e doce da Xironda.
Ricardo saúdame cunha alegría colmenero. Sen pausas. "Oes, Jaure.Antes de empezar. Ti es escohotadista?". Con 17 anos probara tantas drogas ilegais como agora. Ningunha. Descubrín a Antonio Escohotado defendendo os estupefacientes no programa La clave. En 1982 levaba doce anos asentado en Ibiza sen canles correntes de luz nin auga
Abraham Boba escribe cancións. Para el mesmo; para o seu grupo, León Benavente. Unha vez cambiou as revolucións ás que soaba un disco. De 33 por minuto a 45. "Fue nuestro único acto de rebeldía en aquellos años". Suficiente como para comprender. "¿Qué vas a hacer con tu única y salvaje vida?"
Hai dous tipos de persoeiros: os que teñen expostas na sala fotos nas que aparecen dando a man a outros persoeiros de "maior rango, dignidade e goberno" -que dicía un meu tío carlista- e os que as gardan en álbumes de vellez que nunca ensinan.
Comecei a ler Os rostros do frío, onde Xulio Pardo de Neyra fala de retrato e fotografía galegos nos séculos XIX e XX. O ensaio vai cargado de erudición e complexidade. Decidín metelo no conxelador da biblioteca ata verán. Daquela disporei de tanto tempo que mesmo poderei perdelo coa precisión dun reloxo calvinista
Ernest Hemingway foi ver a Pío Baroja nunha cama de despedida. Ofreceulle unha bufanda vermella, uns calcetíns negros, unha botella de Johnny Walker, un exemplar de Adeus ás armas e o seu Nobel. Baroja aceptoulle todo menos o premio: "Como siga usted repartiéndolo vamos a tocar a muy poco"
Jamas foi pirata. Asoma á terraza de Compostela, na rúa do Home. Inspira con toda forza que lle consinte o alcatrán que lle pinta as paredes dos pulmóns para ulir o recendo do Caribe. Jamas, de Jamaica, foi un capitán de 15 anos.
Os circos sobreviven. Con olor a gasóleo e a rinoceronte putrefacto. O circo Arlequín tamén sobreiviu porque tiña dous nomes: Arlequín e Eddy. Instalouse en 2011 en Ferrol. Okupou a pista americana do cuartel Sánchez Aguilera militarmente, sen permiso. Aguantou as pesadas cargas dos tanques burocráticos durante cuatro años coas súas noites
Álvaro Cunqueiro botou media vida facendo tropelías e outra media intentando solucionalas. Mentiu á súa muller, mentiu ao seu país, mentiu a súa alma; pero unicamente se arrepentiu do primeiro: "Fallei no que máis quería"
Maruja Mallo dicía que o mundo por "intelixencia, sentimento e sexo". Maruja moveu o mundo, axitouno dende que naceu en Viveiro, cando se exiliou en Bos Aires e ata que se deixou durmir en Madrid. "No hay nada mejor que joder, verdad Laxeiro?". E o pintor de Lalín ría a gargalladas a dramaturxia irreverente da súa amiga.
Habería que preguntarlles os rapaces do Celta que pasaban por diante do Hotel Universal se souberon quen era aquel arxentino que lles preguntou por unha tenda na que comprar gomina. Foi o primeiro que fixo Carlos Gardel ao saír ás rúas de Vigo nunha mañá de decembro de 1923.
Os únicos milagres nos que cría ata o xoves eran os que facía Berlanga nunha película de 1957. Despois estiven vendo Estrela do día, a obra que escribiu Quico Cadaval e cambiei de idea. Presenta un catálogo de marabillas sobrenaturais inspiradas nas Cantigas de Alfonso X a Virxe María. Estreou na Mostra de Teatro Clásico de Lugo
Non podería ser negacionista porque a pandemia ten unha carga dramática que me bloquea, pero sospeito que a Xunta nos mantivo pechadas as terrazas durante tres semanas para que volvésemos disfrutar deles. Era un luxo sen aprecio. Hai un estrano pracer masoquista en que che quiten e devolven o dereito a tomar un café nunha mesa ao aire libre
Solicitei unha entrevista a Manuel Jabois. Contestoume atento: "Chámame cando vexas que amence, por favor". El estaba en Pontevedra e eu, en Lugo; así que deixei pasar un cuarto de hora dende que o sol emerxeu das augas do Alto Miño porque nós amencemos antes.
Cadroume co cantante Alberto Comesaña nunha viaxe a Roma en 2015. Lembro o ano non soamente pola sorpresa de atopar un galego no urinario do Coliseo, senón porque dous musulmáns ametrallaban a liberdade de expresión na redacción do Charlie Hebdó neses días nos que "a tristeza improvisa invernos baixo o sol" (Lucía Aldao)
